Jeneverstoker in Hasselt vindt vaccin tegen runderpest uit
Jeneverstoker in Hasselt vindt vaccin tegen runderpest uit
Welk thema of onderwerp moet het publiek straks zeker in het virtueel museum zien?
Midden 19de eeuw telt Hasselt één betekenisvolle industrie die het merendeel van de Hasseltse bevolking tewerkstelt: de jeneverindustrie. In ca. 25 jeneverstokerijen in de kleine binnenstad worden jaarlijks ruim 7.000 ossen vetgemest met de draf: het voedzame restproduct van de jeneverproductie. Jaarlijks brengen de Hasseltse stokers de ossen op de markt, die zo een enorm belangrijke extra bron van inkomsten waren voor de stokers. In 1836 brak helaas voor het eerst de 'veepest’ uit in Hasselt, een catastrofe voor de stokers én de inwoners van Hasselt. Deze epidemie trof toen ook het vee van de vader van de Hasseltse dr. Louis Willems die jeneverstoker was. In 1852 introduceert dr. Willems een procedé van actieve inenting die een plaatselijke infectie veroorzaakt waardoor het dier beschermd wordt tegen de natuurlijke ziekte. De "uitvinding" van dr. Willems vindt al vlug internationale erkenning in Nederland, Frankrijk, Engeland en Duitsland. Belgische erkenning komt er pas in 1865.
Welk bijzonder verhaal is gelinkt aan dit onderwerp?
De "uitvinding" van dokter Willems kon niet verhinderen dat Hasselt in 1867 zwaar getroffen werd door de veepest. In deze barre tijden zochten de Hasseltse burgers troost, moed en hoop bij het miraculeuze beeld van Onze Lieve Vrouw Virga Jesse. Maar de veepest was deze keer van erg korte duur. Als dank schonken tijdens een grootse processie en dankfeest op de Grote Markt en in aanwezigheid van een pauselijke vertegenwoordiger de stad en haar burgers een gouden kroon aan het Virga Jessebeeld, de jeneverstokers schonken een gouden kroon aan het Jezuskind. Deze korte opstoot van de runderpest en het feit dat nadien de ziekte nooit meer op zulke schaal voorkwam is ongetwijfeld te danken aan dokter Louis Willems... en/of aan Onze Lieve Vrouw Virga Jesse?!
Waarom mag dit erfgoedverhaal niet ontbreken voor ons publiek in het virtueel museum?
Het is een prachtig verhaal over hoe prille wetenschap en sterk religieus geloof naast elkaar kunnen bestaan. Een verhaal dat roerend én immaterieel erfgoed verbindt en waarvan de roerende objecten en archivalia die dit verhaal illustreren zich bevinden in het Jenevermuseum, Het Stadsmus en bij het Virga Jesse-comité. Het is ook een mooi voorbeeld van een klein lokaal verhaal dat in internationale wetenschappelijke middens snel veel gehoor kreeg maar in België zelf veel later erkend en gekend wordt. Traditioneel wordt het verhaal om de 7 jaar, n.a.v. de zevenjaarlijkse Virga Jessefeesten, opnieuw verteld telkens op een andere, zo origineel mogelijke, manier.
Is het erfgoedverhaal verbonden met de plannen van jouw organisatie in 2024 en 2025? Zo ja, waarmee dan?
Ja, n.a.v. de VIrga Jessefeesten van 2024
Met welke historische periode(s) is dit erfgoedverhaal verbonden?
Bloeiperiode Belgische jeneverindustrie
Met welke plaats(en), voorwerpen of erfgoedelementen is dit erfgoedverhaal verbonden?
Hasselt, Virga Jessefeesten, gouden kronen Virga Jessebeeld, archief dr. Willems
Kun je enkele weblinks meegeven naar achtergrondmateriaal?
www.hasel.be/willems-louis-uit-100-invloedrijke-limburgers-2001; www.hasel.be/dossier/dossier-virga-jesse; www.virgajessefeesten.b