Schittert jouw verhaal straks in het virtueel museum?

'Energie en democratie'. Het politieke en maatschappelijke debat rond het milieu in de jaren 1970

Tegen de achtergrond van de mobilisatie tegen de ontwikkeling van een duwvaartkanaal Oelegem-Zandvliet in 1973 worden er ‘groene lijsten’ opgesteld met politici van politieke partijen die een milieubewuste stem vertolken. Een van deze groene politici binnen de bestaande partijen was de Antwerpse liberaal Karel Poma. In 1974 ontstaat het staatssecretariaat voor Leefmilieu. Poma is de eerste Belgische staatssecretaris voor Leefmilieu in de regering-Tindemans I. Hij is reeds lange tijd een groot pleitbezorger voor de oprichting van een departement en ministerie voor leefmilieu, en presenteert hiervoor verschillende wetsvoorstellen. In de context van een regionaliseringsdynamiek pleit hij als staatssecretaris tevergeefs tegen de versnippering van bevoegdheden omdat de milieuproblematiek, bij uitstek, grensoverschrijdend is. Het kabinet Leefmilieu fungeert in 1974-1977 als een studiedienst en doet voorstellen voor milieubeheer die hun tijd ver vooruit zijn.

Milieu is een niet meer weg te denken politiek thema en het is daarom belangrijk om terug te blikken op een scharniermoment waarbij het thema op de politieke agenda werd geplaatst. Net als ten tijde van het rapport 'Grenzen aan de groei' (1972) van de club van Rome gaat het ook vandaag over de spanning tussen economische groei en bescherming van het milieu en de nood aan duurzame groei. Het is belangrijk om te benadrukken dat het klimaatdebat veel ouder is dan in de 21ste eeuw wel eens wordt aangenomen. Karel Poma hekelde in de jaren 1960 en jaren 1970 het ondoeltreffende Belgische milieubeleid door het gebrek aan regulering. Het verhaal van Poma als eerste Belgische staatssecretaris voor Leefmilieu (1974-1977), en zijn ideeëngoed, documenteert de moeizame overgang van een wetenschappelijke benadering van milieukwesties naar een politieke vertaling van het ecologisme in de jaren 1970.