De tuin van Rubens
De tuin van Rubens
Welk thema of onderwerp moet het publiek straks zeker in het virtueel museum zien?
De tuin van het Rubenshuis vormt een belangrijk kruispunt op de historische site, zowel vandaag als in Rubens’ tijd. Toen al was het een groene oase en een plaats van verpozing. Momenteel wordt er hard gewerkt aan de uitvoering van een nieuw tuinontwerp. De plantenkeuze grijpt terug naar variëteiten die in Rubens’ tijd gebruikt werden. De historische tuin vertegenwoordigt een onderbelicht type erfgoed en herbergt ook de enige twee originele 17de-eeuwse architecturale elementen van het Rubenshuis: de portiek en het paviljoen.
Welk bijzonder verhaal is gelinkt aan dit onderwerp?
Voor Rubens was zijn tuin al een belangrijke plaats, met veel zorg aangelegd. De tuin doorkruist vele verhaallijnen. De meest voor de hand liggende draait rond de historische planten, en de relatie tot de kunst en boekproductie in die tijd (zie verder). Rubens kon er ook vrienden en kennissen ontvangen en zijn kinderen speelden er. Recent onderzoek wierp een nieuw licht op de mensen die in Rubens’ tuin werkten, en zij geven de site zo een veel persoonlijkere verhaallijn. Ook andere actoren in de Antwerpse tuincultuur van de 17de eeuw werden in kaart gebracht. Er is daarnaast een mooi verband tussen de tuin en de 17de-eeuwse eetcultuur. Ook met Rubens’ tuin en landbouwactiviteiten bij zijn kasteel in Elewijt – recent aangekocht door de Vlaamse Overheid – kan een mooie link gelegd worden. Hierover hebben we heel wat inhoudelijk materiaal klaarliggen.
Waarom mag dit erfgoedverhaal niet ontbreken voor ons publiek in het virtueel museum?
De nieuwe tuin zal aan veel stadsbewoners en andere bezoekers een welkome groene plek bieden en daardoor ook een nieuw publiek aantrekken. Het vormt een belangrijke uitbreiding op het historisch huis, een reis door de tijd die virtueel nog versterkt kan worden.
Is het erfgoedverhaal verbonden met de plannen van jouw organisatie in 2024 en 2025? Zo ja, waarmee dan?
De tuin zal – samen met de aangrenzende nieuwbouw met een digitaal belevingscentrum en een vernieuwde bibliotheek en leeszaal – opengaan voor het publiek in 2024. Deze timing valt dus mooi samen met de lancering van het Virtueel Museum. De tuin wordt één van de drie focuspunten van de publiekswerking in 2024. Er zullen verschillende trajecten rond opgestart worden, waaronder een gids- en vrijwilligerswerking. Momenteel loopt er een participatief project met middelbare schoolstudenten van het Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwecollege. Zij zullen ook nadenken over het aanbod in de tuin. In het project ‘Stadshout’ (dat op een creatieve manier hout van gekapte bomen hergebruikt) zullen workshops georganiseerd worden voor o.a. gezinnen. Het virtueel museum sluit op een digitale manier mooi aan op dit thematisch aanbod.
Met welke historische periode(s) is dit erfgoedverhaal verbonden?
17de eeuw
Met welke plaats(en), voorwerpen of erfgoedelementen is dit erfgoedverhaal verbonden?
Vanuit de tuin kunnen interessante verbanden gelegd worden met ander Vlaams erfgoed, zoals het geschilderde bloemstilleven, een apart schildergenre dat in Antwerpen ontstond rond 1600. Deze schilderijen – deels in Vlaamse kunstbezit – dienden mee als inspiratie voor het nieuwe tuinontwerp. Daarnaast had Rubens een exemplaar van de publicatie 'Hortus Eystettensis' van Basilius Besler (1613) in zijn bezit, waarmee vanuit de tuin (virtueel, want we hebben het boek niet in onze collectie) een mooie link gelegd kan worden naar de bibliotheek van Rubens.
Kun je enkele weblinks meegeven naar achtergrondmateriaal?
Ter voorbereiding van het nieuwe ontwerp gebeurde er reeds uitgebreid onderzoek, waardoor heel wat historische informatie én interessant visueel materiaal ter beschikking is. In 2023 zal er ook nog een projectmedewerker aangesteld worden die deze content verder vorm kan geven en kan aanleveren aan de redactie van het Virtueel Museum.
