Schittert jouw verhaal straks in het virtueel museum?

Bijna 700 jaar drukte de gemeenschap van de cisterciënzerabdij O.-L.-V.-Ten Duinen te Koksijde haar stempel op de ontwikkeling van de Noordzeekust van Duinkerke in Frankrijk, over de Vlaamse Kust tot het verdronken land van Saeftinghe in Nederland. Van bij de eerste abdij in 1128 – toen nog benedictijns – tot in 1833, het overlijden van de laatste Duinheer Nikolaas De Roover, waren de monniken van de Duinenabdij belangrijke maatschappelijke influencers aan de Vlaamse Kust. De sporen van de gemeenschap te Koksijde zijn vandaag nog altijd zichtbaar in het bewaarde erfgoed van architectuur en kunst tot dagelijkse voorwerpen, de historische domeinen, het kustlandschap en last but not least de imposante archeologische site en de devotie rond de Zalige Idesbald. Dit laatste vertaalt zich in plaatsnamen, persoonsnamen en immaterieel erfgoed, van volksdevotie tot de biercultuur.

De gemeenschap uit Koksijde ontpopte zich in de middeleeuwen tot een economische grootmacht. Circa 1300 bezat ze een domein van 10.000 ha, vandaag verspreid over vier landen in het Noordzeegebied: Frankrijk, België, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Ze bracht de gronden in cultuur en speelde een actieve rol binnen het Europese handelsnetwerk. In Zeeuws-Vlaanderen, de regio rond Hulst en Westerschelde, won ze land op zee. Abten speelden een belangrijke maatschappelijke rol in Vlaanderen. Idesbald was de eerste abt uit de eigen gemeenschap. Hij verstevigde de contacten met de Engelse vorsten. Vanaf de 17de eeuw groeide hij binnen de contrareformatie uit tot een belangrijke streekheilige. Dit leidde tot een volksdevotie, eind 19de eeuw officieel door de kerk erkend. Op zijn beurt leidde dat tot de hernieuwde belangstelling voor de verdwenen abdij. Zijn vermeende relieken werden multidisciplinair onderzocht (w.o. natuurwetenschappelijk) binnen een bredere herinneringscultuur.

Sporen van de Duinheren en hun activiteiten vind je terug langs de Noordzeekust van Frans- tot Zeeuws-Vlaanderen; in het landschap, in talloze museale collecties en bibliotheken. - Het plan van Pourbus in het Groeningemuseum is wereldwijd uitgegroeid tot het prototype van een cisterciënzerabdij; - De handschriften van de abdij en kunstwerken (w.o. de Grisailles) zijn Vlaamse Topstukken; - De abdijsite behoort tot de vroegste toepassingen van baksteen als bouwmateriaal op grote schaal en illustreert de innovatieve technologische knowhow in onze regio; - De vele decoratieve architectuurelementen (w.o. beschilderde tegels) genieten Europese bekendheid; - Heel wat parcellering van vandaag verwijst naar de historische abdijhoeves van de Duinenabdij en hun exploitatie, ingrepen in het landschap en de waterhuishouding; - De imposante archeologische site te Koksijde vertelt de geschiedenis van de archeologie en het daaraan verbonden multidisciplinair onderzoek in Vlaanderen.