De 'tijdelijke' tombe van Robrecht van Béthune in de Sint-Maartenskathedraal in Ieper
De 'tijdelijke' tombe van Robrecht van Béthune in de Sint-Maartenskathedraal in Ieper
Welk thema of onderwerp moet het publiek straks zeker in het virtueel museum zien?
We schrijven begin 14de eeuw. Graaf van Vlaanderen Gwijde van Dampierre en zijn zoon Robrecht van Béthune verzetten zich hevig tegen de annexatieplannen van de Franse koning Filips IV de Schone. De Franse vorst zet hen daarom gevangen. Na de dood van vader wordt Robrecht vrijgelaten. De Fransen dwingen hem wel om het nadelige Verdrag van Athis-sur-Orge (1305) te ondertekenen. Het graafschap Vlaanderen moet enorme herstelbetalingen doen aan de Franse koning. Na zijn vrijlating in 1305 verblijft Robrecht van Béthune regelmatig in zijn residentie aan het Zaalhof in Ieper. Hij houdt diplomatiek en militair lange tijd stand tegen de Franse koning. Mede onder druk van zijn kleinzoon Lodewijk II van Nevers geeft de bejaarde graaf Robrecht de strijd op. In april 1320 brengt hij in Parijs leenhulde aan de Franse koning. Robrecht van Béthune overlijdt in zijn grafelijke residentie op het Zaalhof in Ieper op 17 september 1322. Hij krijgt een graf in de kapittelkerk van Sint-Maarten in Ieper.
Welk bijzonder verhaal is gelinkt aan dit onderwerp?
Doorgaans worden de graven van Vlaanderen van het huis van Dampierre in de abdij van Flines begraven. Na het Verdrag van Athis-sur-Orge ligt Flines echter tijdelijk in Frankrijk. Daarom wordt de graaf ‘voorlopig’ in Ieper begraven. Lodewijk Van Male laat rond 1380 een indrukwekkende tombe oprichten. Die tombe bestaat uit zwart marmer met daarop de graaf in een harnas. Het monument wordt vernield tijdens de Beeldenstorm van 1566. Er komt een nieuwe marmeren zerksteen op het graf. Die witte steen overleeft op haar beurt de Eerste Wereldoorlog niet. In 1973 wordt het graf van Robrecht van Béthune in de Sint-Maartenskathedraal geopend en onderzocht. De onderzoekende artsen noteren in hun verslag dat het lichaam van Robrecht van Béthune na eeuwen nog altijd in vrij goede staat blijkt. Nog in 1973 ontwerpt Walter Seys een nieuwe grafsteen voor de Leeuw van Vlaanderen. Jozef Dekeyzer is de beeldhouwer ervan. De tekst op de steen is van de hand van Marc Galle.
Waarom mag dit erfgoedverhaal niet ontbreken voor ons publiek in het virtueel museum?
Onder invloed van de romantiek groeit Robrecht van Béthune in de 19de eeuw uit tot een symboolfiguur van de Vlaamse beweging. Het in 1838 gepubliceerde werk “De Leeuw van Vlaenderen” door Hendrik Conscience speelt hierin een belangrijke rol. Robrecht van Béthune maakt de Guldensporenslag echter nooit mee. In 1302 zit hij namelijk in de gevangenis op bevel van de Franse koning. Het is ook zeer de vraag of hij überhaupt ooit de lokale streektaal heeft gesproken. Hij groeit uit tot een mythische figuur. Het feit dat hij in de Sint-Maartenskathedraal in Ieper begraven ligt, is niet erg bekend.
Met welke historische periode(s) is dit erfgoedverhaal verbonden?
Guldensporenslag
Met welke plaats(en), voorwerpen of erfgoedelementen is dit erfgoedverhaal verbonden?
graf Sint-Maartenskathedraal Ieper
Kun je enkele weblinks meegeven naar achtergrondmateriaal?
https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20220714_96011557 https://www.focus-wtv.be/nieuws/expo-over-mythische-graaf-van-vlaanderen-ieper