'Het Rood Komplot van 1940-1950'. Toekomstvisies en propaganda rond de Koningskwestie in de literatuur en populaire cultuur
'Het Rood Komplot van 1940-1950'. Toekomstvisies en propaganda rond de Koningskwestie in de literatuur en populaire cultuur
Welk bijzonder verhaal is gelinkt aan dit onderwerp?
In februari 1950 verschijnt de brochure 'Komplot gezien door een historicus in ’t jaar 2200' samen met de Franstalige versie. De auteur is de West-Vlaamse liberale politicus Hilaire Lahaye, die hiermee in volle Koningskwestie een origineel pamflet ten voordele van Leopold III verspreidt. In de futuristische novelle werkt een historicus in het jaar 2200 aan een studie over een bijzondere episode uit de twintigste eeuw. Hij moet werken op basis van boeken en fragmenten van historische krantencollecties die de Derde Wereldoorlog hadden overleefd. Nu burgers zich met raketten verplaatsen en hun vakantie op de maan doorbrengen, wil hij achterhalen hoe het in 1940-1950 zover kon komen dat communisten en socialisten een republikeins complot beraamden tegen de Belgische monarchie via de koningskwestie. Uiteindelijk bracht een volksraadpleging in Lahayes toekomstbeeld rust en orde met de terugkeer van Leopold III. Dit fictieve einde bleek veel te optimistisch.
Waarom mag dit erfgoedverhaal niet ontbreken voor ons publiek in het virtueel museum?
De novelle documenteert op unieke wijze de verdeeldheid binnen de Belgische politiek rond de koningskwestie, waarvan het belang niet kan onderschat worden. Lahaye was bijvoorbeeld een van de leopoldistische stemmen binnen een zeer verdeelde Liberale Partij, die zowel hevige voor- en tegenstanders van een terugkeer van Leopold III als gematigdere compromisfiguren omvat. Lahayes experiment met een gekende literaire vorm om politieke propaganda te voeren in dit dossier tast ook grenzen af met een flinterdunne lijn tussen literaire satire en het aanwakkeren van een complottheorie ter beschadiging van de reputatie van de socialistische politici Spaak en Van Acker. Toch overstijgt deze volledig onderbelichte brochure Lahayes excentrieke persoonlijkheid en stijl. Ook andere vormen van populaire cultuur, zoals stripalbums van Suske en Wiske en Nero, werden in 1950 immers ingeschakeld om op indirecte wijze pro-Leopold III-standpunten te verspreiden.
Is het erfgoedverhaal verbonden met de plannen van jouw organisatie in 2024 en 2025? Zo ja, waarmee dan?
Valorisering verhaal Liberasstories
Met welke historische periode(s) is dit erfgoedverhaal verbonden?
Midden 20ste eeuw, nasleep WOII
Met welke plaats(en), voorwerpen of erfgoedelementen is dit erfgoedverhaal verbonden?
Brussel, een volledig dossier over brochure in persoonsarchief Lahaye (Bevat het manuscript, een versie in typoscript, de tekst van het voorwoord door Jean Boels, een brief van Jean Boels en coverontwerptekeningen)
Kun je enkele weblinks meegeven naar achtergrondmateriaal?
https://www.liberasstories.eu/nl/magazine/collectie/komplot/729