Schittert jouw verhaal straks in het virtueel museum?

Van 58 tot 51 v. Chr. veroverde de Romeinse generaal Julius Caesar Gallië, een immens gebied ten noorden van de Alpen en de Pyreneeën en ten westen van de Rijn dat het huidige Frankrijk, België en Luxemburg omvat, evenals grote delen van Nederland, Duitsland en Zwitserland. In 57 v. Chr. onderwierp hij de Belgae, die het noorden van Gallië bewoonden, en daarmee ook het grondgebied van het huidige België. In de herfst van 54 v. Chr. leidde Ambiorix een opstand tegen de Romeinen. Ambiorix was een leider van de Eburonen, een Belgische stam die o.a. de oostelijke helft van het huidige Vlaanderen bewoonde. De opstand begon met een verrassende overwinning van de Eburonen: ze slaagden erin ongeveer anderhalf Romeins legioen te vernietigen. Naburige stammen als de Aduatuci en de Nerviërs volgden hun voorbeeld. In 53 v. Chr. sloeg Caesar evenwel hard terug met een enorme militaire overmacht. Daarmee was de Romeinse verovering van onze gewesten een feit. Meer dan vier eeuwen lang bleef onze regio deel van het Romeinse rijk.

In de herfst van 54 v. Chr. kwam Caesar met de Eburonenleiders Ambiorix en Catuvolcus overeen dat anderhalf Romeins legioen in hun gebied zou overwinteren. De Eburonen moesten de ca. 8000 soldaten van voldoende wintervoorraden voorzien. Vermoedelijk bevond het Romeins kamp zich te Berg nabij het huidige Tongeren. Daar bevond zich waarschijnlijk ook het machtscentrum van Ambiorix. Ondanks de overeenkomst slaagde Ambiorix er door een list in de Romeinse legereenheid in de pan te hakken. Hij waarschuwde de Romeinse generaals Sabinus en Cotta namelijk voor een op handen zijnde gecoördineerde aanval op alle Romeinse winterkampen door een grote coalitie van Galliërs en Germanen. Ambiorix garandeerde Sabinus en Cotta evenwel een veilige aftocht. In plaats daarvan liepen de Romeinen in een hinderlaag van de Eburonen, waarbij ze bijna allemaal gedood werden. Dit was de zwaarste Romeinse nederlaag tijdens de Gallische Oorlog (58-51 v. Chr.). De Eburoonse overwinning zette andere Belgische stammen aan eveneens in opstand te komen. Onderzoek naar Keltische munten leert ons dat de Eburonen op korte tijd meer dan 75000 gouden munten lieten slaan, waarschijnlijk als betaling voor hulptroepen van elders. Die munten vertegenwoordigen zo'n 130 kg zuiver goud. De Nerviërs sloegen zelfs meer dan 150000 munten (minstens 450 kg zuiver goud). In 53 v. Chr. keerde Caesar evenwel met een grote militaire overmacht naar Noord-Gallië en werd de opstand bloedig neergeslagen. In zijn oorlogsverslag schreef Caesar zelf dat hij de Eburonen totaal uitroeide. Het is niet overdreven om in deze context van een genocide te spreken. Toch slaagde Caesar er nooit in om Ambiorix te pakken te krijgen. In Vechmaal (Heers) is eind 20ste eeuw een goudschat gevonden die ook wel de 'schat van Ambiorix' wordt genoemd. De schat telt 116 Eburonenmunten, 38 van de Nerviërs en nog enkele van andere stammen. Waarschijnlijk heeft een groep krijgers uit het kamp van Ambiorix de munten begraven om te verhinderen dat ze in handen van de Romeinen zouden vallen. We weten uit schriftelijke bronnen dat Caesar in Gallië zoveel goud buitmaakte dat bij zijn terugkeer naar Rome in Italië de goudprijs instortte.

De Gallische Oorlog vormt een scharniermoment in onze geschiedenis. Het is letterlijk het startpunt van onze 'geschiedenis' (in de strikte zin van het woord). Al wat eraan voorafging in onze gewesten was 'prehistorie': het verleden waarover geen geschreven bronnen bestaan en dat we uitsluitend kennen dankzij de archeologie. Vanaf de Romeinse verovering beschikken we daarnaast ook over geschreven bronnen. De Romeinse verovering was bovenal ook bepalend voor het verdere verloop van de geschiedenis van onze regio. Zelfs in de moderne West-Europese wereld is de cultuurhistorische erfenis van de Romeinse oudheid nog alomtegenwoordig.