Tina Lucas en het verhaal van de Komeetlijn
Tina Lucas en het verhaal van de Komeetlijn
Welk thema of onderwerp moet het publiek straks zeker in het virtueel museum zien?
Een belangrijk thema dat zeker niet mag ontbreken is de Komeetlijn en de rol die het Hasseltse echtpaar Collin daarin speelde. In de Hasseltse Demerstraat is aan een gevel een gedenkplaat bevestigd die herinnert aan Lucien Collin en zijn werk voor het Geheim Leger. Collin maakte, samen met zijn vrouw, onderdeel uit van de Komeetlijn.
Deze Komeetlijn was de ontsnappingsroute waarlangs vele neergestorte geallieerde piloten konden ontsnappen uit bezet gebied. Veel Hasselaren, Limburgers en Belgen waren bij deze geheime operatie betrokken.. Het is ondoenlijk om bij alle verhalen en daden van deze moedige landgenoten stil te staan. Dit verhaal focust zich daarom op de naam op de gedenkplaat: Collin. Wat deed deze man dat zo bijzonder was dat de woorden in de Demerstraat ons er tot op de dag van vandaag aan hem herinneren. Maar ook zijn vrouw Tina Lucas, een overlevende van de concentratiekampen mag zeker niet vergeten worden. Zij zou in dit thema de hoofdrol moeten spelen.
Welk bijzonder verhaal is gelinkt aan dit onderwerp?
Het verhaal van Tina Collin – Lucas, bij veel Hasselaren blijft ze bekend onder haar meisjesnaam, zal voor altijd verbonden zijn met de Komeetlijn.
De meeste mensen worden niet als held geboren. Ze leven een gewoon leven, zijn onderdeel van de maatschappij en bewegen mee op de golven van hun tijd. Ze ervaren geluk tijdens hoogtepunten en voelen verdriet bij de dieptepunten.
In de periode tussen de twee wereldoorlogen wordt het gebouw op de hoek van de Demerstraat en de Paardsdemerstraat bewoond door de familie Collin. Lucien en Tina baten er een handel in zaden en granen uit.
Al op jonge leeftijd toont Tina een sterk sociaal engagement. Pas 22 jaar oud vangt ze kinderen op die aan het geweld van de Spaanse burgeroorlog zijn ontsnapt.
Wanneer de Duitsers Hasselt bezetten maakt het echtpaar Collin een belangrijke keuze met grote gevolgen. Zij organiseren vanaf augustus 1940 een verzetsgroep die actief is in Hasselt en Genk. In eerste instantie houden zij zich vooral bezig met het maken en verspreiden van illegale pamfletten. Een klein jaartje later, in juni 1941, wordt hun groep opgenomen in het geheim leger en dan verandert hun werk. Tina en Lucien worden actief betrokken bij de Komeetlijn en helpen geallieerde piloten, die waren neergestort, te ontsnappen uit bezet gebied.
De BBC-serie ‘Secret Army’ , die in de jaren 80 ook in België werd uitgezonden, is trouwens gebaseerd op de ervaringen van het Komeet-netwerk en verhalen zoals dat van Tina.
Met hun verzetswerk helpen Tina en Lucien maar liefst 28 piloten ontsnappen, tot er in Brussel verraad wordt gepleegd en de lijst van de Komeetgroep in handen van de bezetter valt. Op 18 juni 1943 worden Tina en Lucien thuis opgepakt, hun dochtertje van 6 en zoontje van 5 krijgen onderdak bij de ouders van Tina. Het oorlogstribunaal van de Luftwaffe in Brussel veroordeelde het koppel ter dood.
Een half jaar later wordt Lucien geëxecuteerd, Tina zal dat pas na de oorlog vernemen. Zij verzeilt via de gevangenissen van Hasselt en Sint-Gilles op transport naar Duitsland. Uiteindelijk komt ze terecht in de concentratiekampen van Ravensbrück en Mauthausen, waar ze de verschrikkingen en vernederingen van de nazi-terreur moet ondergaan.
“Nooit heb ik één traan gelaten. Ik wilde bij mijn thuiskomst mijn man vertellen hoe sterk ik was geweest.”, vertelde ze.
“Jonge mensen mogen het verleden niet vergeten. Want wie het verleden vergeet, is gedoemd het te herbeleven.” Dat zei Tina Lucas in maart 2007 tegen een journalist van Het Belang van Limburg toen ze in Frankrijk tot ridder in het ‘Légion d’Honneur’ werd geslagen. Tina bracht haar levensmotto zelf in de praktijk: ze hield duizenden spreekbeurten voor scholieren om het bewustzijn voor de nazi-terreur levend te houden. In augustus 2008 overleed Tina op 93 jarige leeftijd.
Waarom mag dit erfgoedverhaal niet ontbreken voor ons publiek in het virtueel museum?
Dit verhaal mag niet ontbreken omdat het mensen herinnert aan de gruwelen van de tweede wereldoorlog. Het vertaal toont bovendien aan tot welke bijzondere daden mensen onder buitengewone omstandigheden in staat zijn.
Is het erfgoedverhaal verbonden met de plannen van jouw organisatie in 2024 en 2025? Zo ja, waarmee dan?
Er is in de stad Hasselt een initiatief om zogenaamde Stolpersteine/struikelstenen te plaatsen waarvan er een mogelijk aan het echtpaar Collin wordt opgedragen.
Met welke historische periode(s) is dit erfgoedverhaal verbonden?
Dit erfgoedverhaal is verbonden met de Tweede Wereldoorlog en meer specifiek, de rol die het verzet tegen de bezetters speelde.
Met welke plaats(en), voorwerpen of erfgoedelementen is dit erfgoedverhaal verbonden?
Dit verhaal is verbonden met de familie Collin die woonde in het gebouw dat zich op de hoek van de Demerstraat en de Paardsdemerstraat in Hasselt bevindt. Aan de gevel van het gebouw hangt tegenwoordig een gedenkplaat die herinnert aan Lucien Collin en de rol die hij speelde in het Geheim Leger
Kun je enkele weblinks meegeven naar achtergrondmateriaal?
Een podcast waarin het verhaal vertelt wordt door Hasselaar Karin De Greeve en waarin de inmiddels overleden Tina Lucas te horen is, kan beluisterd worden op: https://www.podomatic.com/podcasts/eutopia
Het Stadsmus in Hasselt bracht een speciale editie van KEIK uit met als thema De Komeetlijn. Auteur van deze editie is Karin De Greeve.
De gedenkplaat die aan de gevel van de voormalige woning van het echtpaar Collin bevestigd is, wordt beschreven op de website hasel.be.
Het Belang van Limburg maak melding van het overlijden van verzetsvrouw Tina Lucas op 93-jarige leeftijd.