De oudste kaart van Vlaanderen
De oudste kaart van Vlaanderen
Welk thema of onderwerp moet het publiek straks zeker in het virtueel museum zien?
Binnen de manuscriptenverzameling van de Openbare Bibliotheek Brugge bewaren we een middeleeuwse kaart die bekend staat als de oudste kaart van Vlaanderen. Het is een topstuk. De kaart werd opgenomen in het boek De geschiedenis van België in 100 oude kaarten dat in 2021 verscheen.
Welk bijzonder verhaal is gelinkt aan dit onderwerp?
Staat jouw woonplaats op de oudste kaart van Vlaanderen? Je ontdekt het op deze vijftiende-eeuwse kaart, die als illustratie is toegevoegd in een Italiaans manuscript (1452) over de geschiedenis van Vlaanderen. Het manuscript is een Italiaanse versie van De Excellente Cronicke van Vlaenderen, een middeleeuwse tekst over de geschiedenis van Vlaanderen. De kroniek start in het jaar 621, met het verhaal van de forestiers, de voorouders van de graven van Vlaanderen, en loopt tot 1423. Verschillende auteurs schreven eraan en breiden als het ware telkens een nieuw stuk aan de oudere teksten. De Italiaanse versie werd door de auteur, een Italiaanse “expat” in Brugge, aangevuld tot 1452. Als illustratie voegde hij een kaart van Vlaanderen toe, zoals het door hem gekend was. Op de kaart staan versterkte steden aangeduid, religieuze sites, bossen, rivieren, havens, enz. Je vindt er ook verwijzingen naar historische gebeurtenissen die in de kroniek beschreven worden.
Waarom mag dit erfgoedverhaal niet ontbreken voor ons publiek in het virtueel museum?
Iedereen is benieuwd naar de geschiedenis van zijn woonplaats/geboorteplaats en wil weten of die plek toen al op de kaart aangeduid stond. Dat merken we telkens weer als we een lezing of publieksactiviteit rond dit unieke collectiestuk organiseren. Sinds 2021 is de kaart bovendien beschikbaar op digitalmappa.org. Het volledige manuscript is via IIIF beschikbaar via onze online catalogus. Daar kun je tot in de kleinste details inzoomen, en kan iedere gebruiker zoeken of hij plaatsnamen herkent. In 2023-2024 is de originele kaart te zien op de tentoonstelling Zeldzaam en onmisbaar. 100 topstukken uit Vlaamse Collecties (MAS Antwerpen).
Is het erfgoedverhaal verbonden met de plannen van jouw organisatie in 2024 en 2025? Zo ja, waarmee dan?
In 2023-2024 is de originele kaart te zien op de tentoonstelling Zeldzaam en onmisbaar. 100 topstukken uit Vlaamse Collecties (MAS Antwerpen).
Met welke historische periode(s) is dit erfgoedverhaal verbonden?
Vijftiende eeuw
Met welke plaats(en), voorwerpen of erfgoedelementen is dit erfgoedverhaal verbonden?
Alle plaatsnamen die op de kaart staan. Niet enkel plaatsnamen, maar bijvoorbeeld ook de duinenabdij in Koksijde
Kun je enkele weblinks meegeven naar achtergrondmateriaal?
https://sims2.digitalmappa.org/36 https://sharedcanvas.be/IIIF/viewer/mirador/B_OB_MS685