Schittert jouw verhaal straks in het virtueel museum?

Over heel Vlaanderen creëren poppenspelers in kleine theaters een fantasierijke wereld vol verwondering of hilariteit. Bekend zijn de Neus, de Schele, de Bult uit de Antwerpse Poesjenellen. Of stangpoppentheater Toone in Brussel. Er zijn ook heel wat minder bekende theaters, die daarom niet minder magisch zijn. De meest levendige poppenspeltraditie vind je wellicht in Gent. De figuur van Pierke speelt al meer dan honderd jaar de hoofdrol in het Gentse poppenspel. Eerder brengt hij als klein rolletje al luchtige intermezzo’s in meer serieuze stukken. Het rebelse, maar goedhartige Pierke spreekt tot de verbeelding van jong en oud, zowel vroeger als vandaag. Hij heeft lak aan regels en gaat de strijd aan met slechteriken. Hij verbindt verschillende generaties in hun gezamenlijke herinneringen aan het Pierkespel. De spelers blijven trouw aan een lange traditie maar evolueren tegelijkertijd mee met hun tijd. Het is een mooi voorbeeld van hoe dynamisch immaterieel erfgoed kan zijn.

Pierke en zijn spel lijken (én klinken) heel Gents. Toch leidt de zoektocht naar zijn oorsprong ons tot ver buiten de stads- en landsgrenzen. Doorheen de eeuwen hebben reizende spelers en gezelschappen elkaar, vaak informeel, beïnvloed. Zo lijkt de kledij van Pierke en zijn vrienden op die van de figuren uit de 16e-eeuwse Italiaanse commedia dell’arte. De naam Pierke, oorspronkelijk Pieter, komt van de Franse clown Pierrot. De luchtige humor heeft veel gemeen met die van buitenlandse figuren zoals Jan Klaassen, Punch of Guignol. En is het toeval dat Pier Langenarm, een figuur uit het oudere Pierkesspel, een lange arm heeft net als Karagiozis, de hoofdfiguur uit het Griekse poppenspel verwant aan de Turkse Karagöz? Pierke zoals we die nu kennen, met hoge stem en rood-witte pakje, stamt uit de jaren 1920. In die periode blazen Gustje De Puydt en onderpastoor Vandenbroucke nieuw leven in het Gentse poppenspel. De figuur Pierke is uiteraard zo Gents als maar kan zijn, maar zijn oorsprong ligt dus zowel in Gent als ver daarbuiten.

In al zijn eenvoud spreekt het poppenspel telkens opnieuw tot de verbeelding van jonge generaties. Hoewel kinderen steeds meer spectaculair vermaak gewoon zijn, is het soms niet meer dan een soepele handbeweging of een trek aan een draad in het poppenspel die hen naar een fantasierijke wereld voert. Aandacht voor deze bijzondere theatervorm is dan ook belangrijk. Bovendien kan het families met kinderen vertrouwd maken met deze analoge vorm van vermaak en jonge makers inspireren. Het verhaal over Pierkes oorsprong doet nadenken over tradities en hoe ze tot stand komen. Tradities staan nooit op zichzelf. Ze zijn een uitkomst van uiteenlopende invloeden die samensmelten met lokale tradities of gewoonten. Het verhaal legt de link tussen lokaal poppentheater en buitenlandse theaters, spelers en figuren.