Skip to main content
home-page
Deel op facebook
Deel op twitter
home-page
Deel op facebook
Deel op twitter
Ontdek het thema

Schittert jouw verhaal straks in het virtueel museum?

De garnaalvisserij te paard in Oostduinkerke

Welk thema of onderwerp moet het publiek straks zeker in het virtueel museum zien?

Het blijft een prachtig zicht: die geel geklede vissers, gezeten op Brabantse trekpaarden, die vol vertrouwen het groengrijze water van de Noordzee doorploegen om grijze garnalen te vangen. De garnaalvisserij te paard is een eeuwenoud ambacht waarbij met behulp van een Belgisch trekpaard op garnalen gevist wordt. dat Het is een traditie die nauw verbonden is met de natuur en afhankelijk is van de elementen en het getij. Het is een sprekend voorbeeld van een dynamische en duurzame omgang met natuur en cultuur die wordt doorgegeven van generatie op generatie. Twaalf families (en 15 erkende garnaalvissers te paard) in Oostduinkerke zijn actief in de garnaalvisserij. Dit immaterieel erfgoed is echter van belang voor de hele gemeenschap van Oostduinkerke en Koksijde, die de garnaalvisserij te paard als belangrijk voor hun identiteit beschouwen. De vissers gaan een paar keer per week met paard en net de zee in, behalve in de wintermaanden. Het vissen duurt zo’n drie uur: anderhalf uur voor tot anderhalf uur na laagtij. Het paard stapt tot aan de borst door het water, parallel met de kust. Men gebruikt een trechtervormig net (7 x 10 meter) dat door twee zijdelingse planken wordt opengehouden. Gezien dit net een enorme trekkracht vergt, worden hiervoor Brabantse trekpaarden ingezet. Een ketting sleept over het zand en veroorzaakt schokgolven waardoor de garnalen opspringen en in het net terechtkomen. Om het half uur wordt het vissen onderbroken om terug naar het strand te gaan, het net te legen en de vangst te zeven. De garnaaltjes komen terecht in de korven die langs weerzijden van het paard hangen. Na het vissen worden de garnalen gekookt in zoet water.

Welk bijzonder verhaal is gelinkt aan dit onderwerp?

Wist je dat de garnaalvisserij te paard vandaag enkel nog in Oostduinkerke beoefend wordt? Vroeger kon je deze paardenvissers langs de hele Noordzeekust vinden: van het noorden van Frankrijk over Vlaanderen, Nederland en Duitsland tot in het zuiden van Engeland. Het paardenvissen deed men toen uit pure noodzaak: het waren vaak arme vissers of boeren die zo wat extra voedsel wilden verzamelen voor hun gezin. Die noodzaak viel vanaf het midden van de 20ste eeuw meer en meer weg, waarna ook het aantal vissers zienderogen slonk. Enkel in Oostduinkerke-Koksijde overleefde de traditie en groeiden de paardenvissers zelfs uit tot dé ambassadeurs van de kustgemeente.

Waarom mag dit erfgoedverhaal niet ontbreken voor ons publiek in het virtueel museum?

De garnaalvisserij te paard is een prachtig ambacht en een vorm van visserij die in schril contrast staat met de hoogtechnologische westerse samenleving van vandaag. De traditie focust op natuur, gastronomie en het partnerschap tussen mens en dier. Op de grens tussen land en zee. Reden genoeg om dit immaterieel erfgoedverhaal een plaats te geven in het Virtueel museum.

Is het erfgoedverhaal verbonden met de plannen van jouw organisatie in 2024? Zo ja, waarmee dan?

In september 2024 opent het NAVIGO-Visserijmuseum opnieuw de deuren. Bezoekers kunnen er een volledig vernieuwde permanente opstelling over de Vlaamse visserij ontdekken, maar ook genieten van een tijdelijke tentoonstelling rond de garnaalvisserrij te paard. Fotograaf Stephan Vanfleteren maakte een prachtige portretreeks van onze 15 vissers, hun uitrusting, werktuigen en zelfs enkele van hun trekpaarden in zijn daglichtstudio, om zo het tijdloze karakter van de paardenvissers te vatten.

Met welke historische periode(s) is dit erfgoedverhaal verbonden?

De garnaalvisserij te paard gaat meer dan 500 jaar terug in de tijd maar is ook vandaag nog een levendige erfgoedpraktijk.

Met welke plaats(en), voorwerpen of erfgoedelementen is dit erfgoedverhaal verbonden?

Plaatsen: Koksijde-Oostduinkerke Voorwerpen en erfgoedelementen: in het NAVIGO-Visserijmuseum wordt het verhaal van de garnaalvisserij te paard uit de doeken gedaan, en worden ook verschillende attributen van paardenvissers bewaard. Er wordt tevens actief samengewerkt met de garnaalvissers te paard zelf om dit immaterieel erfgoed zo goed mogelijk te borgen.

Kun je enkele weblinks meegeven naar achtergrondmateriaal?

www.navigomuseum.be/nl/paardenvissers

Laad eventueel een afbeelding op om je onderwerp nog te verduidelijken

Deze afbeelding is in hoge kwaliteit beschikbaar

Ja

We beschikken over de rechten van dit beeld/kregen toestemming van de rechthebbende(n) voor het gebruik van deze afbeelding.

Ja