Schittert jouw verhaal straks in het virtueel museum?

Tot midden 19de eeuw kenmerkt Hasselt zich als een middeleeuws omwald stadje. De erkenning als provinciale hoofdstad in 1839 en de afbraak van de stadsomwalling zorgen voor een keerpunt in de geschiedenis. Een nieuwe boulevard rond de stad, een spoorlijn en een kanaal vormen de basis voor de latere stadsontwikkeling. Vanaf het midden van de 19de eeuw wordt Hasselt ‘hertekend’ tot de stad die we vandaag kennen.

In de expo ‘Hasselt Hertekend’ (2023) in het Cultuurcentrum Hasselt illustreert Architectuurwijzer hoe de stad is gegroeid doorheen drie periodes: de 19de-eeuwse stadsontwikkeling rond de boulevard (1839-1914), de 20ste-eeuwse stadsuitbreiding met karakteristieke interbellumarchitectuur (1918-1940) en de naoorlogse welvaartsperiode met grootschalige gebouwen en infrastructuren (1945-1979). Zo ontstaat een lezing van de stad in drie historische lagen met een eigen tijdsgeest en typerende gebouwen. Deze lezing helpt om de historische waarde en de ruimtelijke betekenis van het Hasselts erfgoed uit elke periode te begrijpen. Alle tekeningen, teksten, foto’s en archiefmateriaal uit de expo zijn op een website verzameld als naslagwerk.

Bijzondere aandacht gaat naar de historische en architecturale kwaliteit van de typische stadswoningen uit de interbellumperiode. Huis Douchar en Huis Gilissen van de befaamde Belgische architecten Léon Stynen en Huib Hoste vormen belangrijk beschermd erfgoed uit deze periode. Geveltekeningen en detailfoto’s tonen wat de interbellumwoningen samen betekenen voor het stadsbeeld van Hasselt.

Er zijn verschillende bijzondere verhalen gelinkt aan de drie tijdsperiodes. Allereerst de ontwikkeling rond de nieuwe boulevard van 1839 tot 1914, waar de bewoners van Hasselt graag flaneerde over de boulevard. Het Casino dat destijds net buiten de boulevard lag (werd eind 20ste eeuw afgebroken), organiseerde concertjes in de kiosk op het Leopoldplein. De boulevard werd een plek van zien en gezien worden. Statige, prestigieuze gebouwen werden langs de boulevard opgetrokken en de rijkere burgers bouwden er herenwoningen met een grote voortuin en gietijzeren hekwerk. Daarna, in de 20ste-eeuwse stadsuitbreiding zien we duidelijk de moderniteit die zijn plaats begint op te eisen. Handelaars vestigen zich langs de uitvalswegen en bouwen er woningen en magazijnen. Aangezien hun magazijn in die tijd een soort visitekaartje was, spreken ze hiervoor de meest vooruitstrevende architecten aan. Hasseltse en Limburgse architecten, en soms zelfs de twee meest befaamde belgische architecten uit die tijd: Léon Stynen en Huib Hoste. Na de tweede wereldoorlog bevinden we ons in periode van welvaart, gekenmerkt door grootschalige gebouwen en infrastructuren. Deze gebouwen werden vaak gebouwd met prefab elementen, waardoor organische vormen mogelijk waren én de bouwfase van veel kortere duur was. Enkele monolitische, modernistische gebouwen kregen een plaats in het midden van het historische stadscentrum van Hasselt, andere kregen meer plaats buiten de boulevard. 

Het erfgoedverhaal dat we met de expo Hasselt Hertekend hebben opgebouwd mag niet ontbreken omdat het een zeer heldere lezing van de stad Hasselt in drie historische lagen geeft. We zien steeds de tijdsgeest tot uiting komen in typerende gebouwen. De lezing helpt om de historische waarde en de ruimtelijke betekenis van het Hasselts erfgoed uit elke periode te begrijpen.