Samen met 75 deelnemers van over heel erfgoedland doken we op maandag 8 februari tijdens een middag- en avondsessie in ontwerpprincipes, uitkomsten van gebruikersonderzoek en de vertaling daarvan naar de eerste gebruikersconcepten voor het virtueel museum.

We willen de deelnemers graag bedanken om hun vele reacties op de concepten en om mee te denken over de ontwerpprincipes die er achter zitten. We mochten vaststellen dat er over het algemeen ingestemd werd met die principes.

Deze sessie was de tweede van drie in de ontwerpdagen die departement cultuur, jeugd en media organiseerde over het virtueel museum van Vlaanderen op 4, 7 en 8 februari. Lees ook het verslag van sessie 1: het virtueel museum in de erfgoedsector, en sessie 3: verhalen, erfgoedelementen en selectiecriteria.

In de inleiding stelt programmaleider Willem Putzeys dat de visie van de erfgoedsector op het virtueel museum zoals die naar voren kwam uit de sectorbevraging en de eerste sessie van de ontwerpdagen aansloot bij de conclusies uit het literatuuronderzoek en het gebruikersonderzoek: er is een rol voor het virtueel museum als stapsteen en wegwijzer. Vanuit die rol kan het virtueel enerzijds inspelen op de drempels die een breed publiek ervaart, en zich anderzijds complementair en ondersteunend positioneren in het erfgoedlandschap.

Vervolgens presenteerde ontwerppartner Studio Dott de resultaten van het ontwerptraject dat we samen met andere ontwerpers en enkele hogescholen doorliepen in het laatste kwartaal van 2021. Afgewisseld met interactieve peilingen, lichtte Studio Dott achtereenvolgens het ontwerpkader, de aanpak en uitkomst van het gebruikersonderzoek en de belevingsconcepten voor.

De uitkomst van de peilingen vind je hieronder. Elke vraag sluit aan bij een onderwerp uit de presentatie. Die kan je hier bekijken.

Vraag 1. Welke acties neemt je organisatie vandaag al om in te spelen op de verschillende fases in de cultuurparticipatiecyclus?

Vraag 2. Waar ligt vandaag de grootste uitdaging voor jouw organisatie om op in te zetten binnen deze cyclus?

Vraag 3. We detecteerden 6 knelpunten in de doelgroep die we voor ogen hebben. Beaam je deze vanuit je ervaringen?

Vraag 4. Zijn er vandaag knelpunten die je tegenkomt vanuit de organisatorische kant om deze doelgroep te bereiken?

Vraag 5. Personalisatie. Hoe belangrijk vind je dit principe in het concept?

Vraag 6. Op welke manier zou je organisatie kunnen/willen inspelen op de data die we uit het virtueel museum kunnen halen?

Vraag 7. Het virtueel museum wil maximaal inspelen op het het moment dat mensen (even) tijd hebben. Hoe belangrijk vind je dit principe in het concept?

Vraag 8. Kan je je vinden in het verwerken van cultuurhistorische verhalen in beknopte, leuke verhaalfragmenten?

Vraag 9. Koppeling fysiek-digitaal: hoe belangrijk vind je dit principe in het concept?

Vraag 10. In welke mate is het realistisch om op de locatie(s) van je organisatie een fysieke referentie naar dit concept te maken?

Vraag 11. Collecties verbinden: hoe belangrijk vind je dit principe in het concept?

Vraag 12. In welke mate vind je deze soorten van samenwerking een versterking voor het hele erfgoedlandschap?

Vraag 13. Grenzen overbruggend (verband met lokale economie): hoe belangrijk vind je dit principe in het concept?

Vraag 14. In welk onderdeel van het concept zie je voor jouw organisatie het meeste rendement?

Vraag 15. Op welk manier(en) zie jij je organisatie een rol spelen in het gepresenteerde concept?

Tijdens de sessie stelden de deelnemers verschillende vragen. De antwoorden kan je hier lezen.

Op vrijdag 4 februari overlegden we samen met meer dan 90 deelnemers uit de hele erfgoedsector over de mogelijke wisselwerking tussen het virtueel museum en de sector. Presentaties en interactieve breakouts in kleinere groepen wisselden mekaar af, met als kern de uitkomst van een bevraging aan de sector die liep van midden november tot eind december 2021.

Deze sessie was de eerste van drie in de ontwerpdagen die departement cultuur, jeugd en media organiseerde over het virtueel museum van Vlaanderen op 4, 7 en 8 februari. Lees ook het verslag van sessie 2: gebruikersgerichte belevingsconcepten, en sessie 3: verhalen, erfgoedelementen en selectiecriteria.

We ontvingen vele positieve reacties, en we willen de deelnemers nog eens bedanken voor hun tijd, ideeën, vragen en kritische bedenkingen die dit traject mee helpen vormgeven.

In een vraaggesprek met gastvrouw Annemie Rossenbacker (Levuur) vertelt programmaleider Willem Putzeys meer over het virtueel museum, het voorbereidingstraject zoals dat tot nu toe gelopen is, en de plannen tot eind 2022, wanneer we het concept willen opleveren, samen met de plannen voor de technische realisatie en voor de organisatie die het museum zal beheren. Hieronder kan je het gesprek (her)bekijken (20 min).

Antwoorden op de uiteenlopende vragen van de deelnemers die op het gesprek volgden, kan je hier lezen.

Innovatiestrateeg Stefaan Vandist (switchrs) presenteert aan de hand van sprekende voorbeelden in vijf principes hoe een virtueel museum weerklank kan vinden bij het publiek. Hieronder kan je de keynote bekijken (20 min).

Samen met onderzoeksbureau Indiville voerde Departement CJM in het najaar van 2021 een bevraging uit in de erfgoedsector over de positionering van het virtueel museum, over bezorgdheden en opportuniteiten, en over een mogelijke strategische wisselwerking met de organisaties van de deelnemers.

Hieronder kan je de presentatie van de resultaten door Jo Minnebo bekijken (30 min).

Lees hier het volledige rapport, en de samenvatting ervan in de begeleidende infographic.

De deelnemers apprecieerden de openheid naar de sector in het voorbereidingstraject en hopen dat die blijft in het verdere verloop. Uit de breakouts kwamen aandachtspunten die aan bod kwamen in de vervolgsessies van de ontwerpdagen. De andere nemen we mee in de volgende fase in het traject, waarin we de technologie en de beheersorganisatie voor het virtueel museum verder uitdiepen.

Wat deelnemers is bijgebleven uit het vraaggesprek:

Het virtueel museum kan voor het brede doelpubliek werken als het:

Het virtueel museum kan een rol spelen voor de sector als het:

Belangrijke vragen:

Als afsluiter: dekt de term “museum” de lading, verengt het dit initiatief niet? In dit innovatietraject bekijken we dit beslist.

Bij de start van de Vlaamse Regering in oktober 2019 kondigde minister-president Jan Jambon de oprichting aan van een museum dat de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen zou herbergen. Het museum wordt een virtueel platform met onder andere mogelijkheden inzake virtual reality. Hierover hielden de leden van de commissie een hoorzitting op 16 december 2021 met Luc Delrue, secretaris-generaal van het Departement Cultuur, Jeugd en Media, en met Willem Putzeys, projectleider van het virtueel museum voor de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen.

Meer informatie:

2021 stond in het teken van de verkenning van hoe het virtueel museum er kan uitzien en welke rol het kan opnemen in het Vlaamse erfgoedveld. Na een eerste oriëntatie met een beperkte groep vertegenwoordigers uit de Vlaamse erfgoedsector, lanceerden we in november 2021 een bevraging voor de brede sector. In die bevraging peilden we naar ideeën over het museum en naar de meerwaarde die het de sector kan bieden. De enquête stond open van 17/11/2021 tot en met 31/12/2021.  

De resultaten van de bevraging visualiseerden we hieronder in een beknopte infographic. Het volledige onderzoeksrapport kan je hier lezen. Tijdens de ontwerpdagen met de erfgoedsector (4, 7 en 8 februari) gaf onderzoekspartner Indiville een toelichting bij het rapport. Die presentatie kan je hier herbekijken.

Na een eerste verkenning met vertegenwoordigers van de erfgoedsector in Vlaanderen, willen we dit najaar de samenwerking verbreden. We lanceren in november een bevraging over de ondersteunende rol die het virtuele museum kan spelen voor de sectorgenoten.

Beleidsmedewerkers van de erfgoedinstellingen ontvangen binnenkort een uitnodiging voor de online bevraging via mail. Als je geen uitnodiging ontving, maar je wil graag meedoen, klik dan hier voor de bevraging.

De antwoorden helpen verder vorm geven aan het concept voor het museum en de prioriteiten in de ontwikkeling ervan. De resultaten delen we graag met iedereen, op deze site, en op de ontwerpdag voor de sector op 4 februari 2022.

Het virtuele museum wil roerend, onroerend en immaterieel erfgoed verbinden in verhalen over Vlaanderen. Daarover willen we graag met collega’s uit de sector denken en doen in drie sessies.

Vanwege de aanhoudende coronagolven hebben we de fysieke ontwerpdag omgeturnd naar drie kortere online themasessies gespreid over enkele dagen. Schrijf je in en we bezorgen je alle informatie om deel te nemen.

Sessie 1: Hand in hand: het virtueel museum in de erfgoedsector

Vrijdag 4 februari 13.00 tot 16.00

Na een overzicht van de stand van zaken en de planning tot het einde van 2022, stelt Indiville  de resultaten van het de sectorbevraging voor. Op die inzichten bouwen we verder met kleinere groepen in enkele break-outsessies, waarbij we o.a. inzoomen op de win-win museum & sector. Tussendoor geeft innovatiegoeroe  StefaanVandist  (www.StefaanVandist.eu) een inspirerende blik van buitenaf op de rol die het virtuele museum kan spelen.

Sessie 2: Op pad: gebruikersgerichte belevingsconcepten

Maandag 7  februari van 11.00 tot 13.00 of van 19.30 tot 21.30

Met ontwerppartner Studio Dott en enkele hogere onderwijsinstellingen, hebben we een eerste reeks concepten uitgewerkt en getest die we tijdens een workshop in kleine groepen samen verder verkennen. Aan het begin van de sessie delen we de inzichten uit ons gebruikersonderzoek en de gebruikerstesten die mee richting hebben gegeven aan de concepten.

Sessie 3: Gepakt en gezakt op weg: verhalen, erfgoedelementen en selectiecriteria

Dinsdag 8 februari van 14.00 tot 16.30 of van 19.30 tot 22.00

Het virtueel museum zal bezoekers mee trekken in de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen van de prehistorie tot nu. Welke erfgoedelementen en verhalen neemt het museum binnen dit brede bereik dan op? En hoe selecteren we die? In het eerste deel van deze sessie denken we verder over deze vragen vanuit het standpunt van de erfgoedsector. Om bij te dragen tot het collectieve geheugen van Vlaanderen, willen we hier ook burgers bij betrekken. In het tweede deel van de sessie stellen we samen met procespartner Levuur i.s.m. Treecompany voor hoe we dat in de komende maanden willen aanpakken en welke rol jullie hierin kunnen spelen.

Dit event is afgelopen. We willen de vele deelnemers bedanken om mee te denken over de vragen en voorstellen over de drie sessies heen. Binnenkort delen we de presentaties en verslagen op deze site. 

Het virtuele museum van de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen wil er voor iedereen zijn. We zijn al gestart met gesprekken op straat, maar dat willen we in het voorjaar van 2022 graag opentrekken naar een breder publiek. We willen weten wat Vlaanderen voor jou betekent, wat er volgens jou uitspringt in onze geschiedenis, en wat we misschien vergeten.