Op 17 september onthulde de Antwerpse schepen van cultuur en de directrice van het museum Plantin-Moretus de vijfde vierkante meter geschiedenis in het museum. De tegel stelt de uitvinding van de boekdrukkunst voor en komt op de Vrijdagmarkt in Antwerpen te liggen.

Vanaf vandaag vind je in de FAAM-app twee nieuwe augmented reality-belevingen over het drukkerijverleden van Antwerpen. In de eerste beleving vertellen Christoffel Plantijn en Jan Moretus je meer over hoe je met hun drukpers aan de slag gaat, en in de tweede duik je drie topstukken uit de collectie van het museum: de atlas van Abraham Ortelius, het Cruydtboeck van Rembert Dodoens en de 12 meter lange rol met de lijkstoet van Keizer Karel. Dit filmpje geeft je alvast een voorsmaakje.

Een overzicht van de persbelangstelling:

We willen de medewerkers van de stad Antwerpen en het museum Plantin-Moretus van harte bedanken voor alle ondersteuning om FAAM een plek te geven in Antwerpen.

Ontdek weer een nieuwe vierkante meter geschiedenis in Vlaanderen. Na Dendermonde, Leuven en Oostduinkerke, onthulde FAAM, het virtuele museum van Vlaanderen, op 1 juli samen met de burgemeester van Beringen, Thomas Vits, en de schepen van cultuur en erfgoed, An Moons, een vierde vierkante meter geschiedenis. Die brengt de razendsnelle ontwikkeling van de mijnbouw in augmented reality tot leven en laat de villa van de mijndirecteurs uit de as herrijzen. Deze video geeft je alvast een voorproefje.

Om het verleden tot leven te brengen, konden weer rekenen op de expertise en ervaring uit eerste hand van onder andere leden van Monumentzorg, het Mijnmuseum Beringen en ECRU, en de erfgoedcoördinator in Beringen die de samenwerking in goede banen leidde.

De nieuwe vierkante meter kreeg ook in de pers veel aandacht:

We willen iedereen bedanken voor de ondersteuning om FAAM ook een plek in Beringen te geven. En natuurlijk kan je ook al heel wat andere verhalen in Beringen en in de mijnstreek vinden in www.faam.vlaanderen.

Op 18 juni onthulde FAAM samen met burgemeester Marc Vanden Bussche, en schepen van cultuur Stéphanie Anseeuw de derde tegel aan het strandzwembad in Oostduinkerke. De tegel komt vlakbij de vertrekplaats van de paardenvissers op de zeedijk te liggen.

Vanaf vandaag kan je in de FAAM app op het strand van Oostduinkerke rond de standbeelden van de paardenvissers in augmented reality meer over dit door UNESCO erkende immateriële culturele erfgoed ontdekken, maar ook over garnaalkruien in Oostduinkerke, en kan je een levensgrote vissersboot, een platbodem, verkennen. Dit filmpje geeft je alvast een voorproefje.

Dankzij de expertise van NAVIGO, het nationale visserijmuseum, konden de echte paardenvissers samen met hun virtuele rijdier op de foto.

Een greep uit de pers:

Op 6 juni onthulde FAAM samen met burgemeester Mohammed Ridouani, diensthoofd erfgoed en cultuur Rebecca Gysen en schepen van cultuur Bert Cornillie de tweede tegel in het stadhuis van Leuven. De tegel komt op een sokkel die op verschillende erfgoedplekken in Leuven zal staan.

Vanaf vandaag kan je in de FAAM app op de Grote Markt in Leuven in augmented reality een stukje verborgen geschiedenis van het wereldberoemde stadhuis ontdekken, en krijgt de Sint-Pieterskerk na bijna 600 jaar eindelijk haar drie torens. Gelukkig had Museum M in Leuven de de oorspronkelijke en bijzonder gedetailleerde bouwtekeningen waardoor je de torens levensgroot kan bekijken met de app. Dit filmpje geeft je alvast een voorproefje.

Ook vanuit de pers mochten we weer rekenen op veel belangstelling. Een overzicht:

We willen Stad Leuven en het hele team bedanken voor alle ondersteuning om FAAM een plek te geven in Leuven.

Op dinsdag 12 maart opende de Minister van Cultuur in Dendermonde FAAM.vlaanderen, het virtuele museum van Vlaanderen. Dat deed hij samen met de burgemeester van Dendermonde, de Secretaris-Generaal van het Departement Cultuur, Jeugd en Media en de directeur van Musea Dendermonde in de aanwezigheid van de nationale pers. Een greep uit de berichtgeving:

In het VRT nieuws, en op VTM.

Dit konden we alleen maar realiseren omdat er zoveel mensen hun schouders onder zetten. Van harte bedankt!

Je vindt FAAM op faam.vlaanderen en in de app stores.

Het is zover: de deuren zijn open. Sinds 12 maart kan iedereen op faam.vlaanderen of met de app steeds nieuwe vierkante meters Vlaamse geschiedenis ontdekken. Welkom!

In de afgelopen drie jaar hebben we samen met diverse partners – de brede erfgoedsector in Vlaanderen (inclusief onroerend erfgoed), Digitaal Vlaanderen, de creatieve en digitale sector en het aanstormend talent in een aantal scholen – alles in het werk gesteld om Vlaanderens grootste virtueel museum te bouwen. We willen iedereen die meewerkte hartelijk bedanken.

En wat nu?

Het verhaal van FAAM stopt hier natuurlijk niet. Samen met alle partners, en met de erfgoedsector in het bijzonder, willen we FAAM verder uitbouwen via nieuwe inspirerende erfgoedbelevingen. Zo wil FAAM mensen blijven boeien en de weg wijzen naar het rijke erfgoedaanbod in heel Vlaanderen.

Hoe kan FAAM jouw erfgoed in de kijker zetten?

Samen met de lancering startte er een promotiecampagne om FAAM onder de aandacht te brengen. Om steeds nieuwe wegwijzers naar jouw erfgoed toe te voegen, plannen we in de komende maanden enkele provinciale redactieworkshops om nieuwe verhalen en thema’s te verkennen en om te bespreken hoe we onze samenwerking kunnen vergemakkelijken. De uitnodigingen volgen binnenkort.

Wat gebeurt er met deze projectwebsite?

We willen deze projectwebsite verder gebruiken als een platform voor informatie aan, communicatie naar en samenwerking met de erfgoedsector. Voortaan vind je hier ook alle informatie terug over toekomstige trefdagen en ontmoetingsmomenten. Neem ondertussen zeker een kijkje in FAAM op faam.vlaanderen of download de app.

Kan ik nog steeds erfgoedverhalen insturen via de projectsite?

Ja, dat kan! Op deze pagina vind je meer info.

Tel samen met ons af ...

Op maandag 27 november organiseerden we in het Herman Teirlinckgebouw in Brussel een trefdag voor professionals uit de erfgoedsector om te delen waar we staan, wat we geleerd hebben, en hoe het verder gaat na de lancering. Want het virtueel museum opent bijna zijn deuren! Na onderzoek, ontwerp en prototyping, werken we dit jaar met enthousiaste partners aan het platform en de eerste invulling. Voor dat laatste konden we vertrekken van verhalen van erfgoedbeheerders en -beoefenaars van over heel Vlaanderen begin dit jaar.

Met meer dan 100 aanwezigen deden we tijdens de trefdag uit de doeken hoe onze redactionele en creatieve partners verder bouwden op die voorstellen, en welke hulpmiddelen onze technische partners ontwikkelden om ze om te toveren tot digitale erfgoedbelevingen waarmee het museum een breed publiek wil aanspreken en de weg wil wijzen naar erfgoedplekken, -instellingen en -evenementen.

We bezorgen je hierbij graag een verslag van de dag, met presentaties, video's, foto's, en samenvattingen van de break-outs. Hartelijk dank aan alle deelnemers om mee de invulling te geven aan het virtuele museum!

Door Minister-President Jan Jambon

Klik hier voor het welkomstwoord

Wim Putzeys, Departement Cultuur, Jeugd en Media

Het virtueel museum wil voor de erfgoedsector een instrument zijn om het publiek te verbreden en naar het rijke fysieke en digitale aanbod van grote en kleine actoren toe te leiden. Een toelichting aan de hand van het concept over hoe het virtueel museum dat wil bereiken, en wat we daar tegen de lancering voor op touw zetten.

Klik hier voor de presentatie

Wim Putzeys, Departement Cultuur, Jeugd en Media

Sinds de start van het traject hebben we op de brede steun van de sector kunnen rekenen; we kregen input voor de positionering van het virtueel museum, over concepten en prototypes en alsook een heel aantal voorstellen voor erfgoedverhalen na een brede oproep. Een overzicht van de resultaten daarvan.

Klik hier voor de presentatie

Aline Sax, Geheugen Collectief en Peter Wouters, OKV

Dit jaar werkten we met twee redactionele partners, beiden beslagen in publieksgeschiedenis, voor de eerste invulling van het virtueel museum tegen de lancering. In een vraaggesprek verkennen we hoe ze zich het werken met de storytellingformaten in het virtueel museum eigen gemaakt hebben, hoe ze de voorstellen van de collega's in de sector daarin verwerkt hebben, en wat het gemakkelijker maakt om met een voorstel aan de slag te gaan.

Klik hier voor de presentatie

Tom Van Mierlo, iO Digital, Bert Deruyck, Artcore Society en Sven Van de Perre, Tropos AR

Dit jaar ontwikkelen we een productieklaar platform voor het virtueel museum op basis van de technische architectuur die we in 2022 ontwierpen. In deze sessie geven we een overzicht van het central platform dat ten eerste de website en de app voor het publiek, en ten tweede de tools voor de redacteurs ondersteunt. Het platform is gebouwd met open source software en is op alle niveaus open voor verdere integratie in het digitale erfgoedlandschap. Voor de lancering is er al een integratie voorzien van erfgoedgerelateerde UiT-evenementen via het data-uitwisselingsplatform 'Doelgericht Digitaal Transformeren' door het departement Cultuur, Jeugd en Media en publiq. Ook twee types belevingen, nl. games en augmented reality, werden al geïntegreerd in het platform.

Klik hier voor de presentatie (bevat videos)

Wim Putzeys, Departement Cultuur, Jeugd en Media

Na de lancering in maart 2024 beheert het departement Cultuur, Jeugd en Media het virtueel museum tot de volgende Vlaamse Regering over de overdracht aan een exploitant beslist. Voorstellen voor erfgoedverhalen van collega's in de sector zullen dus doorlopend verwerkt worden. Tijdens deze sessie hielden we ook een vragenronde over de verdere samenwerking en welke verwachtingen daarrond zijn om deze nog beter te maken. Een bemoedigende uitkomst!

Klik hier voor de presentatie met daarin de uitkomst van de interactieve vragenronde

Na de lunch doken we met kleine groepjes deelenemers in interactieve sessies over de belangrijkste belevingsformaten in het virtueel museum, met een praktische oefening om de redactionele invulling te ervaren.

Aline Sax, Geheugen Collectief, Tom Van Mierlo, iO Digital en Anke Kesters, Departement Cultuur, Jeugd en Media

Scrollend de blik van de lezer leiden door erfgoed in een beeldverhaal. Digital storytelling met tekst, beeld en enkele kneepjes uit de filmtechniek in een formaat dat opgang maakt.

Klik hier voor de presentatie en het verslag

Peter Wouters, OKV, Frank Huygens, OKV, Tom Van Mierlo, iO Digital en Hanne Poppe, Departement Cultuur, Jeugd en Media

Scrollend de blik van de lezer leiden door erfgoed in een beeldverhaal. Digital storytelling met tekst, beeld en enkele kneepjes uit de filmtechniek in een formaat dat opgang maakt.

Klik hier voor de presentatie en het verslag

Stijn Knuts, Geheugen Collectief, Brecht Franco, iO Digital, Axel Clissen, Socle, en An Blommaert, Departement Cultuur, Jeugd en Media

Verrassende verbanden ontdekken in de geschiedenis doorheen tijd en plaats. Een visueel formaat vol erfgoedverhalen, vragen en antwoorden.

Klik hier voor de presentatie en het verslag

Nelleke Teughels, Geheugen Collectief, Bert Deruyck, Artcore Society, en Pascale Van Kerckvoorde, Departement Cultuur, Jeugd en Media

De geschiedenis ontdekken in spelvorm. Eenvoudig games met verschillende uitdagingen bouwen met niets meer dan tekst en beeld. De clou voor de speler zit in het erfgoed.

Klik hier voor de presentatie en het verslag

Wim Putzeys en Anna Nauwelaerts, Departement Cultuur, Jeugd en Media en Sven Van de Perre, Tropos AR

Wat verdwenen, vergeten of verborgen is zichtbaar maken in de publieke ruimte. Augmented-realitybelevingen samenstellen met drie bouwstenen.

Klik hier voor de presentatie en het verslag

Barbara Dzikanowice en Peter Verbiest, Bonka Circus

In 2022 ontwierpen we een merkidentiteit voor het virtueel museum. Daar bouwen we op verder om het virtueel museum bekend te maken bij het publiek en mensen aan te zetten om het te bezoeken. Dit jaar treffen we de voorbereidingen om het virtueel museum vanaf midden maart 2024 te lanceren in vijf provincies, met aansluitend een communicatie- en promotiecampagne naar verschillende doelgroepen tot het einde van het jaar.

Klik hier voor de presentatie

Wim Putzeys, Departement Cultuur, Jeugd en Media, en Filip Borloo, Digitaal Vlaanderen

Eerder deze dag keken we al vooruit naar het verdere verloop van de redactionele invulling en de promotie van het virtueel museum na de lancering, maar dit jaar hebben we in enkele proeftrajecten de technische doorontwikkeling en integraties van het virtueel museum onderzocht in de komende jaren, onder andere voor het Cultuurprofiel en het gebruik van SOLID daarvoor.

Klik hier voor de presentatie

Door Bart Temmerman, Secretaris-Generaal Departement Cultuur, Jeugd en Media

Klik hier voor het slotwoord

De Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media informeert zich geregeld over de voortgang van het project. Zo werd er op 4 mei 2023 een hoorzitting gehouden met de verantwoordelijken. Daar volgde op donderdag 26 oktober een gedachtewisseling over met minister Jan Jambon.

Meer informatie:

Bij de start van de Vlaamse Regering in oktober 2019 kondigde minister-president Jan Jambon de oprichting aan van een museum dat de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen zou herbergen. Na een eerste hoorzitting op 16 december 2021 volgden de leden van de commissie het project op in een tweede sessie op 4 mei 2023 met Luc Delrue, secretaris-generaal van het Departement Cultuur, Jeugd en Media, en met Willem Putzeys, projectleider van het virtueel museum voor de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen.

Meer informatie:

Hoe staat het vandaag met het virtueel museum? En wat staat er nog op de planning voor 2023? Ontdek hieronder meer over de verschillende werven die vormgeven aan het virtueel museum.

In 2022 werden zes belevingsprototypes -, (UiT) event, verhaal, interactief verhaal, spel, AR en challenges - ontwikkeld van hoe het virtueel museum er kan uitzien, die vervolgens met een brede groep stakeholders zijn getest. Deze belevingen worden in 2023 verfijnd. De belevingen verwijzen naar materieel en immaterieel erfgoed. Bovendien kan je de belevingen indelen op een spectrum van 'meer informerend' naar 'meer entertainend'.

Om in overeenstemming met de missie van het virtueel museum steeds een evenwichtige invulling te garanderen, werken we met een redactieplan. 

Het redactieplan kenmerkt zich door een 'rollend' en 'groeiend' karakter. Het plan laat met andere woorden toe om de erfgoedbelevingen in het museum steeds aan te vullen en hierbij flexibel in te spelen op relevante (erfgoed)gebeurtenissen in de actualiteit of evenementen in de sector. Onderwerpen kunnen vertrekken uit individuele erfgoedelementen (bv. een waterput, schilderij, traditie, sandaal …), thema’s of periodes die verschillende elementen verbinden (bv. werken van Dirk Bouts in Leuven en daarbuiten, sporen van Romeinse verleden in het Waasland …), of feiten en verhalen (bv. rol van de nazi’s in het behoud van het Rubenshuis). De relevantie en het toeleidingspotentieel van belevingen kan voor het publiek versterkt worden als onderwerpen aansluiten bij de toekomstplannen van de erfgoedbeheerder, bv. een jubileumjaar, een (her)opening (of tijdelijke sluiting), een nieuwe aanwinst, een restauratie ... 

Om effectief als een versterker en een wegwijzer te functioneren, willen we het rollende redactieplan in de eerste plaats invullen met onderwerpen die de collega's in de sector aanreiken. Op de Trefdag in november 2022 bleek dat bijna alle deelnemers daar graag in 2023 al toe wilden bijdragen. Daarom hebben we na de Trefdag een oproep gelanceerd naar de aanwezigen en bij uitbreiding de brede erfgoedsector om prikkelende erfgoedverhalen met ons te delen. Deze verhalen hielpen ons om het redactieplan en de redactierichtlijnen te verfijnen. Bijdrages zullen niet in volgorde van ontvangst naar belevingen vertaald worden. Op basis van een selectiekader bestaande uit acht criteria, zal bepaald worden welke verhalen in de eerste versie van het virtueel museum worden opgenomen. Deze criteria werden opgesteld in overleg met een beperkte groep stakeholders uit de erfgoedsector en worden doorlopend verfijnd. Ontdek de selectiecriteria hier. 

Het redactieplan wordt uitgewerkt door een tijdelijk redactieteam dat onder leiding staat van Geheugen Collectief, een historisch onderzoeksbureau dat geschiedenis aantrekkelijk wil maken voor een breed publiek, en dat wordt ondersteund door OKV, tijdschrift over boeiend en gevarieerd kunst- en erfgoednieuw. Beide partners combineren ervaring in publieksgeschiedenis, een breed netwerk, een groot archief, en een brede kennis van erfgoed in Vlaanderen. Dit 'ad interim' redactieteam zorgt voor de opstart van de redactie, de eindredactie en ondersteuning van gastredactie van de verhalen in het virtueel museum. Opdat de bezoeker een consistente ervaring beleeft en opdat we de werklast voor collega's uit de erfgoedsector om verhalen via het virtueel museum te delen zo laag mogelijk willen houden, heeft het redactieteam sjablonen, richtlijnen en een voorbeeld per belevingsformat (zie werf 'Beleving) opgemaakt. Wanneer er een beheersentiteit voor het virtueel museum geselecteerd is (zie 'Werf beheersorganisatie'), zal deze de redactietaken overnemen.

Wil je zelf een erfgoedverhaal aanreiken? Klik hier!

Voor de strategische communicatie over het museum werken we samen met communicatiepartner Bonka Circus. Zij werken uit langs welke kanalen we welke publiekssegmenten zullen benaderen en zij bedenken een naam en gezicht voor het virtueel museum.

Gebruikers die we aangetrokken hebben, willen we blijven prikkelen. We voorzien doorlopend (kleinere) campagnes waarvoor we nieuwe belevingen op nieuwe fysieke en digitale locaties kunnen gebruiken. 

Sinds februari 2022 werken we aan de technische architectuur, ofwel het digitale ‘geraamte’, van het museum. De technische architectuur bepaalt het groeimodel van het museum. Stapsgewijs worden stukjes en functies bijgebouwd aan het museum. Het virtuele museum zal beschikbaar zijn als een website en als een app.

Het technisch platform heeft twee functies. Ten eerste kunnen gebruikers erfgoed bij hen in de buurt zoeken, en kunnen ze aan de hand van suggesties door verschillende erfgoedbelevingen scrollen. De applicatie moedigt bezoekers aan om enkele gegevens via een profiel te delen zodat zij gepersonaliseerde suggesties krijgen. Ten tweede omvat het platform de toepassing waarin (gast)redacteurs belevingen kunnen aanmaken en beheren, alsook een onderliggend platform dat zorgt voor onder andere analytics, het beheer van assets en gebruikersgegevens.

Het platform moet erfgoeddata op een gestandaardiseerde wijze kunnen uitwisselen met andere toepassingen, en zal daarom datastandaarden ondersteunen zoals open data en linked data event streams, IIIF. Het platform zal tevens de evolutie van OSLO volgen. We willen ook aligneren met andere digitale initiatieven. Zo integreren we in 2023 al met het uitwisselingsplatform dat het Departement CJM in het kader van Doelgericht Digitaal Transformeren bouwt om UiT-evenementen te kunnen hergebruiken. 

Voor de ontwikkeling van het technisch platform werken we samen met Inuits en Atos.

Samen met consultancy bedrijf Think with people werkten we in de afgelopen periode ook aan het beheersplan voor het virtueel museum. Het beheers- of business plan beschrijft hoe het museum zich als organisatie positioneert in het erfgoedveld en formuleert de doelen, de taken, het team, het financiële plan met kosten en mogelijke inkomsten van het virtueel museum. Het businesplann beschrijft ook welke beheersorganisatie en werkingsmiddelen nodig zijn om de doelstellingen te realiseren. 

De beheersorganisatie staat in voor drie kerntaken om het virtueel museum te doen draaien; promotie, redactie en technologie. Voor de kernactiviteiten werken de eigen teamleden samen met partners. 

Departement CJM maakt een voorstel op van potentiële beheersentiteiten dat aan de volgende regering gepresenteerd zal worden. Er is momenteel nog geen beheersentiteit gekozen.

We willen de eerste versie van het virtueel museum demonstreren in januari 2024 en lanceren in maart.

Het ontwerp voor het virtueel museum van Vlaanderen heeft goud gewonnen voor beste digital product op de Henry van de Velde Awards. Die awards worden uitgereikt door Flanders DC en worden gezien als de belangrijkste designprijzen in België. Studio Dott creëerde het ontwerp in opdracht van het Departement Cultuur, Jeugd en Media.

In opdracht van de Vlaamse minister van Cultuur leiden we de uitwerking van het museumconcept, maar we werken ook zeer bewust samen met vele partners. Bij het project zijn niet alleen de brede erfgoedsector in Vlaanderen (waaronder onroerend erfgoed) en Digitaal Vlaanderen betrokken, ook de creatieve en digitale sector en aanstormend schooltalent worden meegenomen in het verhaal. Naarmate het concept voor het museum tastbaarder wordt, zal het departement ook het potentiële museumpubliek op allerlei manieren betrekken bij de volgende stappen. Verder is er overleg met partijen die raakvlakken met erfgoed hebben, zoals Toerisme Vlaanderen en de VRT. 

Na benchmarking, gebruikersonderzoeken, uitwerking van de eerste concepten, aanzet voor een inhoudelijk kader en de verkenning van de positionering van het virtuele museum met de erfgoedsector in 2021, hebben we dit jaar verder gewerkt aan prototypes, technische architectuur, redactionele werking, communicatiestrategie en een beheersmodel. 

Net zoals tijdens de ontwerpdagen in februari mochten we maandag 21 november weer collega's uit de hele erfgoedsector verwelkomen, deze keer op een fysieke trefdag in het Herman Teirlinckgebouw in Brussel. Samen met creatieve en technische partners en collega's van het departement Cultuur, Jeugd en Media gaven we aan de hand van presentaties, demo's en workshops een overzicht van het concept en de belevingsprototypes voor het virtuele museum. We belichtten ook de redactionele, zakelijke en communicatieve pistes (de ene al wat controversiëler dan de andere) om het vervolg van het traject verder vorm te geven. 

We bezorgen je hierbij graag een verslag van de dag, met presentaties, video's, foto's, en samenvattingen van de uitkomst van workshops. Hartelijk dank aan alle deelnemers om mee de richting te geven aan het virtuele museum. 

Jeroen Bryon en Steven Vancoillie, Studio H2L 

Van bij het begin halen we doorlopend nieuwe inzichten uit benchmarking, gebruikersonderzoek, -bevragingen en -testen. We lichten toe hoe die ons helpen om keuzes te maken en concepten en prototypes voor het virtuele museum te verfijnen. 

Klik hier voor de presentatie 

Wim Putzeys, Departement Cultuur, Jeugd en Media 

Dankzij de samenwerking met gebruikers en met de sector doorheen het traject komen we tot een eerste verzameling erfgoedbelevingsformaten. We lichten toe hoe het concept een groeiende verzameling belevingen op een spectrum van informatie tot entertainment kan samenbrengen en ontsluiten voor het publiek op hun smartphone, tablet of PC. 

Klik hier voor de presentatie  

Wandel hier zelf door het klikmodel voor het concept 

Axel Clissen en Lucas Caesens, Socle 

Wat hebben gewapend beton, de Antwerpse modescène en een zestiende eeuws koorboek met elkaar te maken? Prototype 'interactief verhaal' toont hoe je vanuit erfgoed in de buurt op een uitdagende reis door tijd en ruimte eindeloos veel verrassende verbanden tussen immaterieel, roerend en onroerend erfgoed kan ontdekken.  

Klik hier voor de presentatie 

Probeer hier het prototype uit 

Sven Van de Perre en Frederiek Pascal, Tropos AR 

Een virtuele gids neemt je bij de hand om met je smartphone thuis of ter plaatse cultureel erfgoed in augmented reality te beleven, en je van daaruit toe te leiden naar de erfgoedbeheerders waar je meer kan ontdekken. 

Klik hier voor de presentatie 

Probeer het prototype uit in Android of iOS

Bekijk in deze video hoe we je met AR meenemen in ons emigratieverleden in Antwerpen, in de visserijtradities die tot vandaag doorleven in Oostduinkerke, en in de ontwikkeling van de kennis van ons lichaam in Leuven. 

Lotte Kusters en Isabelle Pacquée, CityCubes 

Kunnen we de connectie met en de herinnering aan erfgoed versterken door het te verbinden met luchtige verhalen en laagdrempelige uitdagingen die je daarna kan delen met je vrienden op social media? In prototype 'uitdaging' testen we dat met erfgoed (en hedendaagse kunst) op zes plekken uit. 

Klik hier voor de presentatie  

Probeer hier het prototype uit 

Jonas Op de Beeck en Tessa Selleslaghs, Artcore Society 

Geïnspireerd door escape rooms verkent prototype 'spel' hoe we digitale spelmechanismen in het virtuele museum kunnen gebruiken om je materieel en immaterieel erfgoed zowel online als ter plaatse spelenderwijs te laten ontdekken. 

Klik hier voor de presentatie 

Probeer hier het prototype uit 

Wim Putzeys, Departement Cultuur, Jeugd en Media

De eerste versie van het museum voorziet in een publiekstoepassing, een redacteurstoepassing en een open, modulaire en herbruikbare onderbouw. Deze presentatie gaat in op de principes voor de architectuur, en hoe die aansluit bij andere digitale initiatieven in de erfgoedsector en de Vlaamse overheid. 

Klik hier voor de presentatie 

Wim Putzeys, Departement Cultuur, Jeugd en Media 

In 2023 starten we in parallel met de technische ontwikkeling aan de inhoudelijke invulling van versie 1 van het virtuele museum. We stellen enkele instrumenten en structuren via een redactioneel groeipad voor,  met als doel een diverse en groeiende blik op onze cultuur en geschiedenis te bieden. Hierbij wijzen we ook effectief de weg naar het actuele aanbod in erfgoedland. Tijdens de online bevraging waren we blij met de grote en positieve respons op de meeste voorstellen. 

Klik hier voor de presentatie en de resultaten van de online bevraging 

Els De Deken en Bert Van Wassenhove, Think with people 

De kerntaken van de beheersorganisatie voor het virtuele museum zijn redactie, technisch beheer en promotie. We onderzoeken hoe we die kerntaken met een zakelijk model kunnen verbinden, wie de hoofdrolspelers daarin zijn, en welke financiële en andere waardenrelaties er tussen hen kunnen zijn. 

Klik hier voor de presentatie en de resultaten van de online bevraging 

Klik hieronder voor de samenvattingen: 

Louis Ingelaere en Frederik Van den Bril, Bonka Circus 

Ondanks het feit dat we de naam voor het virtuele museum nog niet mogen onthullen, kunnen we wel verschillende aspecten van de communicatiestrategie presenteren. 

Klik hier voor de presentatie 

Jeroen Bryon, Studio H2L 

Om de trefdag af te sluiten, geven we een reflectie op de indrukken en reacties die we tijdens de sessies en workshops verzamelden. 

Klik hier voor de samenvatting 

Wim Putzeys, Departement Cultuur, Jeugd en Media 

Tegen het einde van 2022 moet het concept, het technische plan en het beheersplan voor de start van het virtuele museum klaarliggen, zodat we in 2023 kunnen focussen op de implementatie, de inhoudelijke invulling en de zoektocht naar een entiteit die het museum kan beheren en verder laten groeien. 

Klik hier voor de presentatie 

In de voorbije maanden hebben we gezocht naar nieuwe manieren om je de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen digitaal te beleven. We bouwden prototypes: speelbare en testbare demoversies van het museum. De naam- en vormgeving van de prototypes zijn nog niet definitief. We nodigen je graag uit om vier prototypes uit te proberen en ons er je mening over te geven. Lees hieronder hoe je mee kan doen.

Met jouw hulp komen we tot het beste resultaat.

Speel en leer bij! Doorkruis tijd en ruimte en laat je verrassen door de rijke geschiedenis van Vlaanderen zoals je nog nooit eerder hebt gedaan. 

Hoe ontdekken? Scan de QR-code om op je smartphone te spelen:

Of surf naar https://www.erf.vlaanderen op je PC.

Feedback? Klik in het prototype rechts bovenaan op het menu om je feedback te geven of volg deze link.

Speeltijd? 5-10 minuten.

_________________________________________________________________________________________________

Laat je bij de hand nemen door de gids en volg in het spoor van garnaalvissers aan de kust, emigranten op weg van Antwerpen naar Amerika, en de ontdekkers van het menselijke lichaam in Leuven. En ontdek jij alle schatten in deze augmented reality-ervaring?

Hoe ontdekken? Scan de QR-code om de app op je smartphone te zetten:

Voor Android                         Voor iOS

Kies in de app de AR ervaring, en klik op de wallet om ze uit te proberen.

Feedback? Volg deze link op je PC, of geef je feedback in de app. 

Speeltijd? 9 ervaringen van elk 3-5 minuten.

_________________________________________________________________________________________________

Een luchtige kennismaking met Vlaanderen aan de hand van leuke foto-opdrachten, doe-uitdagingen en camerafilters.

Hoe ontdekken? Scan de QR-code om op je smartphone te spelen:

Feedback? Bezorg ons je opmerkingen via de volgende QR-code:

Of volg deze link op je PC. 

Speeltijd? 5-10 minuten.

_________________________________________________________________________________________________

De reus Antigoon is terug in Het Steen en houdt je daar gevangen. Je eerste opdracht: ontsnap uit de cel. Maar daarmee is het nog niet afgelopen. Je tijd gaat nu in …

Hoe ontdekken? Scan de QR-code om op je smartphone te spelen:

Feedback? Volg deze link op je PC.

Speeltijd? 5-10 minuten.

_________________________________________________________________________________________________

Enkele prototypes zullen je toestemming vragen om gebruiksgegevens op te slaan. Die dienen om ons extra inzicht te geven in de gebruikerservaring. Ze worden uitsluitend intern gebruikt en worden volledig verwijderd op het einde van de testperiode. Contacteer ons als hier meer vragen over hebt.

Hoe staat het met het virtueel museum voor de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen? Op maandag 21 november organiseren we in Brussel een trefdag voor professionals uit de cultureel-erfgoedsector. We geven een stand van zaken over het project. 

Sinds de ontwerpdagen in februari krijgt het virtueel museum verder vorm. Aan de hand van suggesties en reacties van meer dan 130 deelnemers uit alle hoeken van de erfgoedsector hebben we het concept voor het museum uitgepuurd. Dat concept werken we nu uit met enkele interactieve prototypes. Ontdek deze prototypes en kom luisteren naar de inzichten die we vergaarden tijdens gebruikerstesten. Ook digital storytelling en de redactionele, technologische en organisatorische aspecten komen uitgebreid aan bod.

Inschrijven kan tot en met 10 november.

Nog vragen? Mail naar info.museumvanvlaanderen@vlaanderen.be.

Na een verkenning met sectorgenoten en onderzoek met het publiek om tot een positionering en concept voor het virtueel museum te komen, zijn we gestart aan aantal prototypes van elementen in het concept.

Met de prototypes hebben we de volgende doelen voor ogen:

Voor de prototypes willen we dus graag de samenwerking met de sector verder zetten. We willen één of enkele diverse teams van 8 deelnemers bijeen brengen uit verschillende erfgoedinstellingen, -sites en -praktijken in de tweede helft van april.

In een korte workshop van 2,5 uur begeleiden we het team in 4 stappen om tot enkele verhaallijnen te komen die ons in vogelvlucht door Vlaanderen nemen. Op die manier willen we tot een representatieve en onafhankelijke inhoud voor de prototypes komen, en kunnen we het voorlopige selectiekader testen dat uit de ontwerpdagen is gekomen.

Laat weten of je wil deelnemen of je zelf (of een geïnteresseerde collega) wil deelnemen. Dan gaan we op zoek naar een geschikte datum en plaats.

Welke erfgoedelementen en verhalen neemt het museum binnen dit brede bereik op? En hoe selecteren we die? Hoe kunnen we de burger betrekken bij dit traject? En hoe kunnen we daarvoor samenwerken met de sector? Die vragen namen we onder de loep tijdens de workshops op 8 februari. 

De sessie was de laatste van de drie ontwerpdagen die het Departement Cultuur, Jeugd en Media op 4, 7 en 8 februari organiseerde over het virtueel museum van Vlaanderen. Lees ook het verslag van sessie 1: het virtueel museum in de erfgoedsector, en sessie 2: gebruikersgerichte belevingsconcepten.  

We ontvingen vele positieve reacties, en willen de deelnemers bedanken voor hun tijd, ideeën, vragen en kritische bedenkingen die dit traject mee vormgeven. 

Naar selectiecriteria voor de inhoud van het museum 

Als introductie vertelt projectleider Willem Putzeys dat het museum wil focussen op de publieksontsluiting van erfgoed, via een groeiende verzameling verhalen. Samen met de deelnemers willen we de selectiecriteria verkennen voor wat wel en wat niet in het virtueel museum van Vlaanderen komt, als een kader dat de toekomstige redactionele werking van het virtueel museum kan helpen bij het creëren van verhalen. Bij de start van de breakoutsessies krijgen de deelnemers een compilatie van inspirerende erfgoedbeelden te zien.

Bekijk hier de presentatie.

In verschillende groepen buigen we ons over mogelijke selectiecriteria aan de hand van een tweeledige vraag: wat moet zeker een plaats krijgen in het museum en waarom? Op basis van de antwoorden clusteren we argumenten waarom iets beslist in het virtueel museum van Vlaanderen thuishoort. Elke groep kiest drie argumenten om plenair toe te lichten. Geselecteerde clusters zijn o.a. strijd, vanzelfsprekendheid, meerstemmigheid, topstukken, controversieel erfgoed, verbinding, alledaags erfgoed, herkenbaarheid, laagdrempeligheid, uniek voor Vlaanderen … We merken dat verschillende groepen gelijkaardige clusters aanhalen. 

Publiektraject 

Dieter van de partnerorganisatie Treecompany licht plenair toe hoe we burgers willen betrekken bij de vormgeving van het museum. Met een publiekscampagne willen we het brede publiek aanzetten om de dialoog aan te gaan via een online app en vijf offline provinciale gespreksavonden.  

Bekijk hier de presentatie.

In verschillende groepen polsen we naar de reacties op het publiekstraject en naar mogelijke samenwerkingen met de sector. We merken dat deelnemers enthousiast zijn om de campagne mee uit te dragen, bijvoorbeeld via hun nieuwsbrieven, sociale media, infoborden op locatie, gidsen, evenementen en activiteiten zoals tentoonstellingen, games of challenges …  Deelnemers spreken ook enkele bezorgdheden uit: zal het publiekstraject ook mensen betrekken die niet of minder digitaal geletterd zijn? Hoe maak je een deelname aantrekkelijk voor mensen die niet vertrouwd zijn met erfgoed? Is de meerwaarde van een deelname voldoende duidelijk (what’s in it for me?)? Informeren jullie helder en tijdig wat er gebeurt met de inbreng van het publiek? We nemen deze bedenkingen ter harte en houden er rekening mee bij het verfijnen van de verdere uitwerking van het publiekstraject. Hou zeker de community site in de gaten voor nieuws over (de start van) het publiekstraject en andere doe-mee-activiteiten! 

We onthouden de goesting van de sector om betrokken te blijven bij dit traject. Deelnemers willen locaties en expertise met ons delen en ook in de verdere verkennende fases met ons samenwerken.

Antwoorden op de vragen van de deelnemers aan de sessie, kan je hier lezen.

Bedankt! 

Samen met 75 deelnemers van over heel erfgoedland doken we op maandag 8 februari tijdens een middag- en avondsessie in ontwerpprincipes, uitkomsten van gebruikersonderzoek en de vertaling daarvan naar de eerste gebruikersconcepten voor het virtueel museum.

We willen de deelnemers graag bedanken om hun vele reacties op de concepten en om mee te denken over de ontwerpprincipes die er achter zitten. We mochten vaststellen dat er over het algemeen ingestemd werd met die principes.

Deze sessie was de tweede van drie in de ontwerpdagen die departement cultuur, jeugd en media organiseerde over het virtueel museum van Vlaanderen op 4, 7 en 8 februari. Lees ook het verslag van sessie 1: het virtueel museum in de erfgoedsector, en sessie 3: verhalen, erfgoedelementen en selectiecriteria.

In de inleiding stelt programmaleider Willem Putzeys dat de visie van de erfgoedsector op het virtueel museum zoals die naar voren kwam uit de sectorbevraging en de eerste sessie van de ontwerpdagen aansloot bij de conclusies uit het literatuuronderzoek en het gebruikersonderzoek: er is een rol voor het virtueel museum als stapsteen en wegwijzer. Vanuit die rol kan het virtueel enerzijds inspelen op de drempels die een breed publiek ervaart, en zich anderzijds complementair en ondersteunend positioneren in het erfgoedlandschap.

Vervolgens presenteerde ontwerppartner Studio Dott de resultaten van het ontwerptraject dat we samen met andere ontwerpers en enkele hogescholen doorliepen in het laatste kwartaal van 2021. Afgewisseld met interactieve peilingen, lichtte Studio Dott achtereenvolgens het ontwerpkader, de aanpak en uitkomst van het gebruikersonderzoek en de belevingsconcepten voor.

De uitkomst van de peilingen vind je hieronder. Elke vraag sluit aan bij een onderwerp uit de presentatie. Die kan je hier bekijken.

Vraag 1. Welke acties neemt je organisatie vandaag al om in te spelen op de verschillende fases in de cultuurparticipatiecyclus?

Vraag 2. Waar ligt vandaag de grootste uitdaging voor jouw organisatie om op in te zetten binnen deze cyclus?

Vraag 3. We detecteerden 6 knelpunten in de doelgroep die we voor ogen hebben. Beaam je deze vanuit je ervaringen?

Vraag 4. Zijn er vandaag knelpunten die je tegenkomt vanuit de organisatorische kant om deze doelgroep te bereiken?

Vraag 5. Personalisatie. Hoe belangrijk vind je dit principe in het concept?

Vraag 6. Op welke manier zou je organisatie kunnen/willen inspelen op de data die we uit het virtueel museum kunnen halen?

Vraag 7. Het virtueel museum wil maximaal inspelen op het het moment dat mensen (even) tijd hebben. Hoe belangrijk vind je dit principe in het concept?

Vraag 8. Kan je je vinden in het verwerken van cultuurhistorische verhalen in beknopte, leuke verhaalfragmenten?

Vraag 9. Koppeling fysiek-digitaal: hoe belangrijk vind je dit principe in het concept?

Vraag 10. In welke mate is het realistisch om op de locatie(s) van je organisatie een fysieke referentie naar dit concept te maken?

Vraag 11. Collecties verbinden: hoe belangrijk vind je dit principe in het concept?

Vraag 12. In welke mate vind je deze soorten van samenwerking een versterking voor het hele erfgoedlandschap?

Vraag 13. Grenzen overbruggend (verband met lokale economie): hoe belangrijk vind je dit principe in het concept?

Vraag 14. In welk onderdeel van het concept zie je voor jouw organisatie het meeste rendement?

Vraag 15. Op welk manier(en) zie jij je organisatie een rol spelen in het gepresenteerde concept?

Tijdens de sessie stelden de deelnemers verschillende vragen. De antwoorden kan je hier lezen.

Op vrijdag 4 februari overlegden we samen met meer dan 90 deelnemers uit de hele erfgoedsector over de mogelijke wisselwerking tussen het virtueel museum en de sector. Presentaties en interactieve breakouts in kleinere groepen wisselden mekaar af, met als kern de uitkomst van een bevraging aan de sector die liep van midden november tot eind december 2021.

Deze sessie was de eerste van drie in de ontwerpdagen die departement cultuur, jeugd en media organiseerde over het virtueel museum van Vlaanderen op 4, 7 en 8 februari. Lees ook het verslag van sessie 2: gebruikersgerichte belevingsconcepten, en sessie 3: verhalen, erfgoedelementen en selectiecriteria.

We ontvingen vele positieve reacties, en we willen de deelnemers nog eens bedanken voor hun tijd, ideeën, vragen en kritische bedenkingen die dit traject mee helpen vormgeven.

In een vraaggesprek met gastvrouw Annemie Rossenbacker (Levuur) vertelt programmaleider Willem Putzeys meer over het virtueel museum, het voorbereidingstraject zoals dat tot nu toe gelopen is, en de plannen tot eind 2022, wanneer we het concept willen opleveren, samen met de plannen voor de technische realisatie en voor de organisatie die het museum zal beheren. Hieronder kan je het gesprek (her)bekijken (20 min).

Antwoorden op de uiteenlopende vragen van de deelnemers die op het gesprek volgden, kan je hier lezen.

Innovatiestrateeg Stefaan Vandist (switchrs) presenteert aan de hand van sprekende voorbeelden in vijf principes hoe een virtueel museum weerklank kan vinden bij het publiek. Hieronder kan je de keynote bekijken (20 min).

Samen met onderzoeksbureau Indiville voerde Departement CJM in het najaar van 2021 een bevraging uit in de erfgoedsector over de positionering van het virtueel museum, over bezorgdheden en opportuniteiten, en over een mogelijke strategische wisselwerking met de organisaties van de deelnemers.

Hieronder kan je de presentatie van de resultaten door Jo Minnebo bekijken (30 min).

Lees hier het volledige rapport, en de samenvatting ervan in de begeleidende infographic.

De deelnemers apprecieerden de openheid naar de sector in het voorbereidingstraject en hopen dat die blijft in het verdere verloop. Uit de breakouts kwamen aandachtspunten die aan bod kwamen in de vervolgsessies van de ontwerpdagen. De andere nemen we mee in de volgende fase in het traject, waarin we de technologie en de beheersorganisatie voor het virtueel museum verder uitdiepen.

Wat deelnemers is bijgebleven uit het vraaggesprek:

Het virtueel museum kan voor het brede doelpubliek werken als het:

Het virtueel museum kan een rol spelen voor de sector als het:

Belangrijke vragen:

Als afsluiter: dekt de term “museum” de lading, verengt het dit initiatief niet? In dit innovatietraject bekijken we dit beslist.

Bij de start van de Vlaamse Regering in oktober 2019 kondigde minister-president Jan Jambon de oprichting aan van een museum dat de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen zou herbergen. Het museum wordt een virtueel platform met onder andere mogelijkheden inzake virtual reality. Hierover hielden de leden van de commissie een hoorzitting op 16 december 2021 met Luc Delrue, secretaris-generaal van het Departement Cultuur, Jeugd en Media, en met Willem Putzeys, projectleider van het virtueel museum voor de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen.

Meer informatie:

2021 stond in het teken van de verkenning van hoe het virtueel museum er kan uitzien en welke rol het kan opnemen in het Vlaamse erfgoedveld. Na een eerste oriëntatie met een beperkte groep vertegenwoordigers uit de Vlaamse erfgoedsector, lanceerden we in november 2021 een bevraging voor de brede sector. In die bevraging peilden we naar ideeën over het museum en naar de meerwaarde die het de sector kan bieden. De enquête stond open van 17/11/2021 tot en met 31/12/2021.  

De resultaten van de bevraging visualiseerden we hieronder in een beknopte infographic. Het volledige onderzoeksrapport kan je hier lezen. Tijdens de ontwerpdagen met de erfgoedsector (4, 7 en 8 februari) gaf onderzoekspartner Indiville een toelichting bij het rapport. Die presentatie kan je hier herbekijken.

Na een eerste verkenning met vertegenwoordigers van de erfgoedsector in Vlaanderen, willen we dit najaar de samenwerking verbreden. We lanceren in november een bevraging over de ondersteunende rol die het virtuele museum kan spelen voor de sectorgenoten.

Beleidsmedewerkers van de erfgoedinstellingen ontvangen binnenkort een uitnodiging voor de online bevraging via mail. Als je geen uitnodiging ontving, maar je wil graag meedoen, klik dan hier voor de bevraging.

De antwoorden helpen verder vorm geven aan het concept voor het museum en de prioriteiten in de ontwikkeling ervan. De resultaten delen we graag met iedereen, op deze site, en op de ontwerpdag voor de sector op 4 februari 2022.

Het virtuele museum wil roerend, onroerend en immaterieel erfgoed verbinden in verhalen over Vlaanderen. Daarover willen we graag met collega’s uit de sector denken en doen in drie sessies.

Vanwege de aanhoudende coronagolven hebben we de fysieke ontwerpdag omgeturnd naar drie kortere online themasessies gespreid over enkele dagen. Schrijf je in en we bezorgen je alle informatie om deel te nemen.

Sessie 1: Hand in hand: het virtueel museum in de erfgoedsector

Vrijdag 4 februari 13.00 tot 16.00

Na een overzicht van de stand van zaken en de planning tot het einde van 2022, stelt Indiville  de resultaten van het de sectorbevraging voor. Op die inzichten bouwen we verder met kleinere groepen in enkele break-outsessies, waarbij we o.a. inzoomen op de win-win museum & sector. Tussendoor geeft innovatiegoeroe  StefaanVandist  (www.StefaanVandist.eu) een inspirerende blik van buitenaf op de rol die het virtuele museum kan spelen.

Sessie 2: Op pad: gebruikersgerichte belevingsconcepten

Maandag 7  februari van 11.00 tot 13.00 of van 19.30 tot 21.30

Met ontwerppartner Studio Dott en enkele hogere onderwijsinstellingen, hebben we een eerste reeks concepten uitgewerkt en getest die we tijdens een workshop in kleine groepen samen verder verkennen. Aan het begin van de sessie delen we de inzichten uit ons gebruikersonderzoek en de gebruikerstesten die mee richting hebben gegeven aan de concepten.

Sessie 3: Gepakt en gezakt op weg: verhalen, erfgoedelementen en selectiecriteria

Dinsdag 8 februari van 14.00 tot 16.30 of van 19.30 tot 22.00

Het virtueel museum zal bezoekers mee trekken in de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen van de prehistorie tot nu. Welke erfgoedelementen en verhalen neemt het museum binnen dit brede bereik dan op? En hoe selecteren we die? In het eerste deel van deze sessie denken we verder over deze vragen vanuit het standpunt van de erfgoedsector. Om bij te dragen tot het collectieve geheugen van Vlaanderen, willen we hier ook burgers bij betrekken. In het tweede deel van de sessie stellen we samen met procespartner Levuur i.s.m. Treecompany voor hoe we dat in de komende maanden willen aanpakken en welke rol jullie hierin kunnen spelen.

Dit event is afgelopen. We willen de vele deelnemers bedanken om mee te denken over de vragen en voorstellen over de drie sessies heen. Binnenkort delen we de presentaties en verslagen op deze site. 

Het virtuele museum van de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen wil er voor iedereen zijn. We zijn al gestart met gesprekken op straat, maar dat willen we in het voorjaar van 2022 graag opentrekken naar een breder publiek. We willen weten wat Vlaanderen voor jou betekent, wat er volgens jou uitspringt in onze geschiedenis, en wat we misschien vergeten.